ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ

Αποκαλυπτική η έκθεση του ΟΗΕ (Ιούλιος 1999) καταρρίπτει έναν προς έναν τους ισχυρισμούς όσων με την παγκοσμιοποίηση προσπαθούν να θησαυρίσουν από την ανθρώπινη δυστυχία. Σήμερα ο ΟΗΕ ελέγχεται από τις ΗΠΑ. Δεν περιμέναμε, λοιπόν, να αμφισβητήσει η Εκθεση την αιτία του κακού: το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα. Επομένως τα παρακάτω, μπορεί και να ωραιοποιούν την κατάσταση. Ξεκινάμε από τα στοιχεία της έκθεσης.

Η σχέση ανάμεσα στο κατά κεφαλήν εισόδημα του πλουσιότερου 5% και του φτωχότερου 5% στον κόσμο από 30/1 το 1960 έφτασε σήμερα στο 74/1

• Σε 80 περίπου χώρες (πάνω από τις μισές) το κατά κεφαλήν εισόδημα μειώθηκε κατά την πρόσφατη δεκαετία.
• Τα 2/3 των ανθρώπων επιβιώνουν με λιγότερο από 2 δολάρια τη μέρα (600 δρχ).
• Το 1/3 των παιδιών υποσιτίζονται, με αποτέλεσμα σοβαρές διαταραχές υγείας.
• 12 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν το χρόνο, λόγω απουσίας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
• Το 80% των εργαζομένων έχουν, πλέον, προσωρινή εργασία, ακόμη και στις ανεπτυγμένες οικονομικά δυτικές χώρες.
• Ενώ η κινητικότητα των κεφαλαίων αυξάνεται, οι ξένες επενδύσεις στις αναπτυσσόμενες χώρες μειώνονται.
• Το παγκόσμιο εξωτερικό χρέος από 265 δις δολάρια το 1975 έφτασε τα 4200 δις δολάρια το 1944.

Η ποιότητα της ζωής

Αν ξεφύγουμε από τους αριθμούς και παρατηρήσουμε την ποιότητα ζωής, τα πράγματα είναι χειρότερα. Ο Γκάρντιαν (Ιούλιος 99) γράφει: «Υπάρχει κάτι ψεύτικο, ανήθικο και απελπιστικό στη σημερινή παγκοσμιοποίηση. Δεν έχουμε στοιχειώδη βεβαιότητα ότι τα τρόφιμά μας ανταποκρίνονται σε προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας και όχι αποκλειστικά και μόνο στο κέρδος». Με την ιδιωτικοποίηση των βρετανικών Εθνικών Υπηρεσιών Εναέριας Κυκλοφορίας οι ελεγκτές προειδοποιούν ότι «το κέρδος των μετόχων θα έχει προτεραιότητα έναντι της ασφάλειας των πτήσεων». Ας μην επεκταθούμε σε άλλους τομείς και ας επανέλθουμε στην έκθεση του ΟΗΕ και τις εκτιμήσεις της.

• Η σύγχρονη φτώχεια και εξαθλίωση συνιστούν όχι μόνο τίμημα της προόδου, αλλά φραγμό στην πρόοδο της κοινωνίας και της οικονομίας.
• Ο ρόλος του κράτους πρέπει να ενισχυθεί κι όχι να αποδυναμωθεί. Το κράτος οφείλει να ενισχύσει τον έλεγχο στην οικονομία και να προωθήσει αναπτυξιακή στρατηγική.
• Εάν ο πλανήτης δεν απορρίψει τους σημερινούς παράλογους κινδύνους, εξωθείται ολοταχώς σε οικονομική, κοινωνική και οικολογική καταστροφή. Σύντομα δε θα είναι βιώσιμος ούτε για τους κατοίκους του ούτε για το παρόν οικονομικό σύστημα.
• Επέρχεται η στιγμή που νέα κοινωνικά κινήματα θ’ αμφισβητήσουν την πορεία της κοινωνίας προς την κόλαση και προς το τίποτα, για να προσδώσουν το δικό τους δυναμισμό.

Ανησυχίες κύκλων του συστήματος

Σε πρώτη ματιά θα μπορούσε κάποιος να θεωρήσει ότι ο ΟΗΕ μέσω των συντακτών αυτής της έκθεσης παίρνει θέση προοδευτική, καταδικάζοντας την καπιταλιστική παράκρουση και προτείνοντας μέτρα, έστω και ακροθιγώς, σοσιαλιστικής κατεύθυνσης.

Δεν είναι έτσι. Η έκθεση αυτή απηχεί ανησυχίες και απόψεις κύκλων του συστήματος που, βλέποντας λίγο μακρύτερα από τους άπληστους του άμεσου κέρδους και της δύναμης, αντιλαμβάνονται τους κινδύνους που εγκυμονούνται απ’ αυτούς για ολόκληρο το σύστημα. Και η αναφορά στα κινήματα που, τυχόν, θα δημιουργηθούν έχει την έννοια της προειδοποίησης γι’ αυτούς που οδηγούν το σύστημα στην απώτατη λογική του. Δεν απευθύνεται, λοιπόν, σε μας, στους πολλούς, στην ανθρωπότητα. Είναι ουσιαστικά για εσωτερική τους χρήση.

«Διορθώνεται» ο καπιταλισμός;

Γεννάται όμως ένα σοβαρό ερώτημα, πολύ σημαντικό για μας: Υπάρχει δυνατότητα το καπιταλιστικό σύστημα, που σήμερα οδηγείται σε αναπόφευκτη κρίση, να «διορθωθεί» από μέσα, με τρόπους που το ίδιο θα εφεύρει και θα εφαρμόσει, ώστε να μη διαλυθεί, καθιστώντας έτσι όχι «αναγκαία» τα αριστερά, σοσιαλιστικά κινήματα ή, έστω, μη αποτελεσματικά;

Πολλές φορές την τελευταία εκατονταετία έγιναν «αυτοδιορθώσεις» του συστήματος. Ο κρατικός παρεμβατισμός τουKeynes, τοnewdeal του Ρούσβελτ, το κράτος πρόνοιας σε χώρες της Δυτ. Ευρώπης. Ήσαν διορθώσεις, πράγματι, όχι όμως αυτοδιορθώσεις μετά από συνταγές παρόμοιων εκθέσεων ανησυχούντων του συστήματος. Ήσαν απλώς άμυνα μπροστά στην επέλαση των σοσιαλιστικών κινημάτων (παρά τη διάσπαση του 1919) και την αποδυνάμωση και τον ενδοτισμό του ενός μέρους και τη διαστρέβλωση του άλλου) και του φόβου μπροστά στον κίνδυνο που αντιπροσώπευε το σοβιετικό πείραμα (ακόμη και με τη μορφή που πήρε...)

Σήμερα, στην αρχή της νέας χιλιετίας αισθάνονται παντοδύναμοι και θέλουν να πάρουν πίσω όλα όσα νομίζουν ότι αναγκάσθηκαν να «δώσουν». Η εκτίμησή μας, λοιπόν, είναι ότι το σύστημα σ’ αυτή τουλάχιστον την ιστορική φάση δε μπορεί να αυτοδιορθωθεί. Η πορεία της μεγιστοποίησης του κέρδους και της δύναμης θα συνεχισθεί αχαλίνωτη με όλα τα συνεπαγόμενά της, την αυξανόμενη αθλιότητα, την έκλειψη της δημοκρατίας κλπ, αλλά δημιουργώντας ταυτόχρονα όλο και μεγαλύτερη συνειδητοποίηση στους λαούς για το τι συμβαίνει και ανοίγοντας το δρόμο για αντίρροπα αριστερά, δημοκρατικά κινήματα, που θα οραματίζονται τη δημιουργία ενός νέου κόσμου, ανθρώπινου κόσμου.

Μια τέτοια πορεία δε θα είναι απρόσκοπτη ούτε αυτονόητη. Το πώς τη βλέπουμε εμείς, πώς ορίζουμε την αριστερά και τα καθήκοντά της γενικά και ειδικά για την Ελλάδα θα δημοσιευτεί σύντομα.

«ΔΙΑΝΟΗΣΗ» ΥΠΕΡ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ!

Για την παγκοσμιοποίηση και πάλι ο λόγος, μιας και η έκθεση των Ηνωμένων Εθνών ανάγκασε και τη ντόπια «διανόηση» της «αριστεράς» να ασχοληθεί με το θέμα. Πολλά τα αφιερώματα στις εφημερίδες και την τηλεόραση, με τους γνωστούς σταρ της «αριστεράς» να παρελαύνουν και να μας αφήνουν άφωνους με τις ... αναλύσεις τους.

Τι αποφάνθηκε λοιπόν; Ότι το νεοφιλελεύθερο και παγκοσμιοποιημένο οικονομικό μας σύστημα έχει και αυτό τα προβλήματά του. Μερικά από αυτά είναι η φτώχεια, η ανισότητα και οι πόλεμοι που, ούτως ή άλλως, είναι πράγματα γνωστά, τα οποία προϋπήρχαν της παγκοσμιοποίησης. Ότι δε θα πρέπει να λησμονούμε και τα αγαθά του νέου συστήματος, όπως η μείωση του αναλφαβητισμού και η αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ κατά 1% την τελευταία δεκαετία (δε μας λένε βέβαια ότι την καρπώθηκαν οι πλούσιοι και οι φτωχοί έγιναν φτωχότεροι). Πάνω απ’ όλα όμως, μας λένε ότι η παγκοσμιοποίηση έχει καταστήσει την ανθρωπότητα πιο δημοκρατική (όσο φαίνεται στο Κόσοβο, το Ιράκ, την Τουρκία και την Αλγερία), αφού κυριαρχεί το μοντέλο της δυτικής αστικής «δημοκρατίας», που είναι και το ιδανικό γι’ αυτούς πολιτικό σύστημα των καιρών μας!

Αυτά μας μετέφεραν οι πάντοτε καλά πληροφορημένοι εκπρόσωποι του πνευματικού μας χώρου. Όχι βέβαια πως εμείς περιμέναμε κάτι διαφορετικό. Το ζητούμενο όμως είναι πότε θα ανεχόμαστε την αθλιότητα της επίσημης διανόησης του τόπου...