ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ

Νέο σοβαρό πρόβλημα προέκυψε τον τελευταίο καιρό για τη χώρα μας, με δυσοίωνες προοπτικές. Πρόκειται για τη διαμάχη ανάμεσα στην ελλαδική Εκκλησία και το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης για το ζήτημα της διοίκησης των Μητροπόλεων των λεγομένων Νέων Χωρών, δηλ. Μακεδονίας, Θράκης, Ανατ. Αιγαίου, Δωδεκανήσου και Ηπείρου. Η διαμάχη αυτή εκδηλώθηκε μετά την άνοδο στον πατριαρχικό θρόνο του κ. Βαρθολομαίου και στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών του κ. Χριστόδουλου και δημοσιοποιήθηκε τελευταία με αφορμή την εκλογή των νέων Μητροπολιτών Θεσσαλονίκης και Ελευθερουπόλεως Καβάλας και την απαίτηση (για πρώτη φορά μετά το 1928) του Πατριάρχη να του σταλεί ο κατάλογος των υποψηφίων για «έγκριση»!

Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι πρόκειται για ενδοεκκλησιαστικό ζήτημα και ως τέτοιο δε θα έπρεπε να μας απασχολεί σοβαρά. Ακόμη κι αν ήταν έτσι, το πρόβλημα θα ήταν και πάλι σοβαρό. Οι θρησκευόμενοι Έλληνες Ορθόδοξοι αποτελούν την πλειοψηφία στην ελληνική κοινωνία, ακόμη κι αν δε συμπεριλάβουμε τους τυπικά μόνο Ορθόδοξους, κι αυτό φάνηκε με αφορμή το ζήτημα των ταυτοτήτων. Αυτό είναι μια πραγματικότητα. Και αν απειληθεί η ενότητα, έστω και μόνο επάνω σε θρησκευτικό ζήτημα, της κοινωνίας μας, κανείς δε δικαιούται να παραμένει ουδέτερος παρατηρητής. Πέρα απ' αυτά, βέβαια, το θέμα είναι πολύ ευρύτερο, με πολλούς, πιθανόν, αφανείς υποκινητές και, επομένως, μπορεί να υποκρύπτει (ή έστω να συνεπάγεται) πολλούς κινδύνους, ακόμη και για την εθνική ανεξαρτησία και ακεραιότητα της χώρας μας.

Το ιστορικό του ζητήματος

Το θέμα έχει ρίζες πολύ παλιές. Το νέο ελληνικό κράτος (πολύ μικρό αρχικά), που δημιούργησε η επανάσταση του 1821, ήταν φυσικό να θέλει να κατοχυρώσει την (όποια) ανεξαρτησία του σε οποιοδήποτε πεδίο, άρα και την ανεξαρτησία της Εκκλησίας του από αρχές που υπόκεινταν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, δηλ. το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Αυτό, όμως, θα σήμαινε και περιορισμό των εκτεταμένων εκκλησιαστικών προνομίων και οφελών που απολάμβανε η Εκκλησία υπό την οθωμανική κυριαρχία, γι' αυτό και η δυσθυμία πολλών εκκλησιαστικών ηγετών, δυσθυμία που, περιέργως... , επιβιώνει σε κάποιο βαθμό ακόμη και σήμερα!

Τελικά, το 1850 κηρύχτηκε το Αυτοκέφαλο της Ελληνικής Εκκλησίας, παρά τις αντιρρήσεις των συντηρητικών, που πρόβαλλαν μάλιστα το

επιχείρημα ότι την ανεξάρτητη Ελληνική Εκκλησία ευνοούσαν και οι δυτικές Δυνάμεις, που φοβόνταν την επιρροή της ορθόδοξης Ρωσίας (ως «Τρίτης Ρώμης») επί του Πατριαρχείου...

Το ίδιο ζήτημα προέκυψε μετά τον υπερδιπλασιασμό της Ελλάδας με τους Βαλκανικούς Πολέμους και τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι λεγόμενες Νέες Χώρες, που μέχρι τότε ανήκαν στο Πατριαρχείο, ως οθωμανικές περιοχές, τώρα ενσωματώνονται στο ελληνικό κράτος, άρα θα έπρεπε αυτόματα να υπαχθούν και στην αυτοκέφαλη Ελληνική Εκκλησία. Έτσι, όμως, και μάλιστα μετά την ανταλλαγή πληθυσμών, ως αποτέλεσμα της μικρασιατικής καταστροφής, το Πατριαρχείο της Κων/πολης παρέμενε χωρίς ποίμνιο. Για την προστασία και επιβίωση του, λοιπόν, που η Ελλάδα έκρινε ως εθνικό θέμα, προκρίθηκε ο διπλός συμβιβασμός:

• Να εξαιρεθούν της ανταλλαγής πληθυσμών οι 200 χιλιάδες περίπου Έλληνες της Πόλης, της Ίμβρου και της Τενέδου και οι 80-100 χιλιάδες Μουσουλμάνοι της Δυτ. Θράκης. Τα αποτελέσματα της ρύθμισης αυτής είναι γνωστά. Συρρίκνωση με διάφορους τρόπους των Ελλήνων της Πόλης σε 2 χιλιάδες(!), αύξηση των Μουσουλμάνων της Δυτ. Θράκης και θρασύτατες τουρκικές επεμβάσεις, τώρα...

• Να υπάγονται οι Νέες Χώρες και εκκλησιαστικά στην Ελλάδα, με το συνοδικό τόμο του 1928, «προσωρινά» και να διατηρήσει το Πατριαρχείο μόνο την πνευματική του «εξουσία» σ' αυτές, ώστε να μη δίνει την εντύπωση ότι αποδυναμώνεται δραματικά. Από τότε μέχρι σήμερα το Πατριαρχείο δε διανοήθηκε ποτέ να διακόψει το «προσωρινό» και να επιχειρήσει επεμβάσεις στη χώρα μας.

Γιατί τώρα η διαμάχη;

Γιατί, άραγε, ξαφνικά ο Οικουμενικός Πατριάρχης (που σαν τέτοιο δεν τον αναγνωρίζει σχεδόν καμιά ορθόδοξη Εκκλησία, εκτός από την ελληνική!) Βαρθολομαίος ζητά ουσιαστική (σιγά σιγά...) διοίκηση των «Νέων Χωρών», με ό,τι αυτό θα συνεπάγεται; Μια απάντηση θα ήταν ότι, για να εξασφαλίσει αναγνώριση και «πακέτα» από την Ε.Ε., θα πρέπει να εμφανίζεται ότι ελέγχει περιοχές που περιλαμβάνονται στην Ε.Ε.. Είναι πολύ πιθανόν. Ταυτόχρονα επιδιώκει επέκταση της εξουσίας του, τώρα που ευνοείται από τις αντιθέσεις μέσα στην ελληνική Εκκλησία, την αντίθεση κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ και Χριστόδουλου, τις επιδιώξεις του τουρκικού κατεστημένου (του οποίου είναι υπήκοος) σε βάρος της χώρας μας (ένα «επιχείρημα» μάλιστα υπέρ αυτού είναι ότι έτσι διευκολύνεται και η πορεία της Τουρκίας προς την Ε.Ε.!!) και τις προσπάθειες των ΗΠΑ και των συμμάχων τους να

διαθέτουν μοχλούς πίεσης της Ελλάδας για

υποχωρήσεις σε όλα τα θέματα.

Tι πρέπει να γίνει;

Είναι φανερό από τα παραπάνω πως το ζήτημα αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πολύ δυσάρεστες καταστάσεις, αν στην αντιμετώπιση του δεν πρυτανεύσει η εθνική λογική.

Μπορεί να ευθύνεται για πολλά ο κ. Χριστόδουλος. Μπορεί οι περισσότεροι Ιεράρχες να καθοδηγούνται από απληστία δύναμης, πλούτου και... εριστικότητας. Μπορεί το ΠΑΣΟΚ (και η Ν.Δ. αύριο) να βρήκε την ευκαιρία επίδειξης ανεύθυνης κομματικής πολιτικής. Μπορεί ακόμη, για πολλούς λόγους, να

πρέπει να προστατευτεί το κύρος του Πατριαρχείου, παρά τις απαράδεκτες ενέργειες του τωρινού Πατριάρχη. Όμως δεν πρέπει για κανένα λόγο και καμιά κομματική ή πατρωνική(!) σκοπιμότητα να επιτραπούν και να νομιμοποιηθούν εξωελληνικές επεμβάσεις και «επικυρώσεις». Τα περιθώρια άσκησης ορθής, έστω και τώρα, πολιτικής, «εντός του πλαισίου αρμοδιότητας» παντός υπευθύνου αλλά και όλων των Ελλήνων πολιτών, είναι πολλά και τα υπάρχοντα «όπλα» επίσης πολλά...