ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ

Υπακούοντας στις εντολές των Βρυξελών και άλλων ξένων κέντρων για ιδιωτικοποίηση των πάντων, με σκοπό τη γιγάντωση των ιδιωτικών κερδών (με τη δυστυχία των πολλών), η κυβέρνηση της Ν.Δ. ξεκίνησε την ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης. Με τη βοήθεια των ΜΜΕ των νταβατζήδων ο πραγματικός σκοπός δεν προβάλλεται και ως «μεταρρύθμιση» προβάλλονται δευτερεύοντα μέτρα, που εκτιμάται ότι θα τύχουν κοινωνικής συναίνεσης.

Με το τέλος της κοινοβουλευτικής διαδικασίας για την ψήφιση του άρθρου 16 ως αναθεωρητέου από την επόμενη Βουλή, με τα γνωστά αποτελέσματα, υπήρξε η ελπίδα για ύφεση και ηρεμία στο μέτωπο της (ανώτατης) εκπαίδευσης. Κάποιοι μάλιστα, μάλλον υπερβολικά αισιόδοξοι, εξέφρασαν την άποψη ότι επιτέλους αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει την απαρχή ειλικρινούς κοινωνικού διαλόγου για τα ζητήματα τηςεκπαίδευσης. Ακριβώς εκείνη τη στιγμή όμως η κυβέρνηση αιφνιδίασε ακόμα και τους πιο καλόπιστους συνομιλητές της.

Ανέσυρε από την αναμονή το σχέδιο νόμου για τα ΑΕΙ, το οποίο είχε απορριφθεί από το σύνολο σχεδόν της εκπαιδευτικής κοινότητας πέρσι το καλοκαίρι, προκειμένου να επισπευθεί η ψήφισή του με κάποιες μικροαλλαγές.

Αιχμή του δόρατος της νέας κυβερνητικής επίθεσης είναι η αλλαγή του καθεστώτος του ακαδημαϊκού ασύλου. Ένα ζήτημα που περνάει σε πολύ κόσμο ως πρόβλημα και δημιουργεί εύκολα αίσθηση με την οπτικοποίησή του από τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ. Αφορμή, σύμφωνα με τα επίσημα κυβερνητικά χείλη, οι οδομαχίες επί της Πατησίων με τους γνωστούς κύκλους των «αγνώστων» κουκουλοφόρων, σαν να είναι η Πατησίων πανεπιστημιακός χώρος!

Πώς θα προωθηθεί η ιδιωτικοποίηση;

Η ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης προβλέπεται να γίνει με τη σταδιακή μετατροπή των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων σε οικονομικά αυτοτελή ιδρύματα. Αυτό θα γίνει πραγματικότητα, με βάση το προτεινόμενο σχέδιο, αφού θα υποχρεωθούν να καταθέτουν τετραετή προγράμματα ανάπτυξης, τα οποία θα ελέγχονται και θα αξιολογούνται από επιτροπή του υπουργείου Παιδείας, με βάση ασαφή κριτήρια. Η χρηματοδότηση των ιδρυμάτων από το κράτος θα εξαρτάται από την έγκριση αυτών των προγραμμάτων. Προφανώς ένα ίδρυμα, του οποίου το πρόγραμμα δε θα εγκριθεί, θα πρέπει να αναζητήσει αλλού πηγές χρηματοδότησης, δηλ. να επιβάλει δίδακτρα, να χρεώσει τη χρήση εγκαταστάσεών του, να προσφύγει στον ιδιωτικό τομέα για συμπαραγωγές προϊόντων, προσαρμοζόμενο έτσι στην εφαρμοσμένη κερδοφόρα έρευνα. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται επίσης και η θεσμοθέτηση του οικονομικού διευθυντή (μάνατζερ) των ιδρυμάτων, αφού αυτός θα οδηγήσει σε διαχείριση με αυστηρά οικονομικά κριτήρια, αντί των ακαδημαϊκών που ισχύουν σήμερα. Τα μέτρα αυτά η κυβέρνηση τα επενδύει με την επιχειρηματολογία της αντιμετώπισης της κακοδιαχείρισης των ιδρυμάτων, πρόβλημα δυστυχώς υπαρκτό.

Η θέση του ΑΣΚΕ

Το ΑΣΚΕ πιστεύει πως το σχέδιο νόμου είναι απορριπτέο στη βάση της φιλοσοφίας του. Δε λύνει κανένα από τα προβλήματα στα οποία υποτίθεται πως στοχεύει, ακόμα και αν θίγει κάποια από αυτά. Αντιθέτως θα δημιουργήσει νέα και πιο σοβαρά με κορυφαίο την ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης και όλα τα εξ αυτής παρεπόμενα, στα οποία έχουμε ήδη αναφερθεί στο προηγούμενο φύλλο της «Ε», με αφορμή την αναθεώρηση του άρθρου 16. Η καθιέρωση τετραετών προγραμμάτων και η καθιέρωση του οικονομικού διευθυντή δεν πρόκειται να λύσει το πρόβλημα της κακοδιαχείρισης. Η λύση ή ο περιορισμός του προβλήματος άπτεται της γενικότερης δομής των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους, του κορυφαίου ζητήματος της διαφθοράς. Τα πανεπιστήμια ήδη διαθέτουν οικονομική υπηρεσία, η οποία οφείλει να επιτελεί σωστά το έργο της. Στη βάση ποιας λογικής πρέπει να προσθέσουμε το θεσμό του μάνατζερ, που μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη σύγχυση αρμοδιοτήτων και ένταση της γραφειοκρατίας; Μήπως το γεγονός ότι υπάρχει κακοδιαχείριση στην κεντρική κρατική μηχανή σημαίνει κατ’ αναλογία ότι η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να προσλάβει κι αυτή μάνατζερ; Ο τετραετής και γενικότερα ο μεσομακροπρόθεσμος σχεδιασμός των ιδρυμάτων είναι κάτι που μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο διαλόγου με σκοπό την εύρυθμη λειτουργία τους, υπό δύο προυποθέσεις: την ακαδημαϊκότητα των κριτηρίων και την εξασφάλιση της χρηματοδότησης.

Το πανεπιστημιακό άσυλο: Σε ό,τι αφορά στο θέμα του ασύλου, ο ήδη υφιστάμενος νόμος προβλέπει άρση του με βάση συγκεκριμένη διαδικασία, η οποία όμως σχεδόν ποτέ δεν εφαρμόστηκε στις περιπτώσεις των κουκουλοφόρων ή άλλες. Επίσης προβλέπει την αυτεπάγγελτη επέμβαση της αστυνομίας σε περίπτωση κακουργηματικών πράξεων. Αν ο νόμος είναι καλός αλλά δεν έχει εφαρμοσθεί, τότε γιατί να τα βάζουμε με το νόμο κι όχι με αυτόν που τον εφάρμοσε; Και τι διασφαλίζει ότι η νέα ρύθμιση θα εφαρμοσθεί; Και γιατί να επικαλείται η εκάστοτε κυβέρνηση τη δράση των προβοκατόρων για αλλαγή του καθεστώτος του ασύλου, τη στιγμή που αυτοί δρουν κυρίως εκτός πανεπιστημίων (όπου δεν υπάρχει άσυλο) και δε συλλαμβάνονται; Είναι προφανές ότι η περίπτωση των κουκουλοφόρων αποτελεί το τέλειο κυβερνητικό άλλοθι. Αυτό που οδηγεί την κοινωνία σε αγανάκτηση και υποστήριξη στις επιχειρούμενες αλλαγές, οι οποίες στοχεύουν στο σταδιακό περιορισμό της, δυνητικά τουλάχιστον ενοχλητικής για κάθε εξουσία, ακαδημαϊκής ελευθερίας. Όμως η τελευταία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε υγιή ακαδημαϊκή κοινότητα, που στόχο έχει, μεταξύ άλλων, τον ελεύθερο προβληματισμό των μελών της για όλα τα ακαδημαϊκά, επιστημονικά προβλήματα και τις εφαρμογές τους στην κοινωνία καθώς και για όλα τα κοινωνικά ζητήματα. Το πρόβλημα με το άσυλο είναι βαθύτερο και υπερβαίνει τις ομάδες αυτές. Αφορά στην καθημερινή του παραβίαση από όλους εκείνους που (χωρίς κουκούλα) δρουν ανεξέλεγκτα και προσπαθούν να φιμώσουν την αντίθετη άποψη. ’ρα για εμάς το άσυλο χρειάζεται προστασία ως ιδέα και ιδανικό από το σύνολο της ακαδημαϊκής κοινότητας και περιφρούρηση από όλους τους αρμόδιους με πλήρη εφαρμογή του υφιστάμενου νόμου σε περίπτωση παραβίασής του.

Τα άλλα μέτρα: Η θέσπιση του ανώτατου χρονικού ορίου σπουδών μας βρίσκει σύμφωνους ως σκεπτικό. Όμως το πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται, καθώς η πρόβλεψη αφορά το διπλασιασμό(!) της διάρκειας σπουδών. Το ίδιο παρατηρείται και με το μέτρο για τα περισσότερα του ενός συγγράματα, καθώς δεν προβλέπεται η αύξηση της χρηματοδότησης, προκειμένου να εμπλουτιστούν οι ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες. Θετικό θεωρούμε το μέτρο της καθολικής ψηφοφορίας των φοιτητών, που μπορεί να οδηγήσει στον περιορισμό της κομματικοποίησης του φοιτητικού συνδικαλισμού και στην αναζωπύρωση του υγιούς προβληματισμού στις τάξεις των φοιτητών. Όπως επίσης και ο ορισμός του αριθμού των εισακτέων από τα ίδια τα ιδρύματα, με βάση τις ανάγκες και αντοχές των ιδρυμάτων, αρκεί να συνδυαστεί και με έναν ευρύτερο κοινωνικό σχεδιασμό.

Οι αντιδράσεις μέρους της ακαδημαϊκής κοινότητας είναι δικαιολογημένες και υγιείς. Όμως μεγάλο μέρος αυτής αντιδρά λόγω της ανησυχίας του ότι θα απωλέσει προνόμια που απολαμβάνει σε μια νοσηρή κατάσταση. Κάτι τέτοιο δυσχεραίνει την προσπάθεια εκείνων, έστω λίγων, που απευθύνονται στην κοινωνία, ζητώντας τη στήριξή της για την απόσυρση του νομοσχεδίου, με σκοπό τη βελτίωση της ανώτατης εκπαίδευσης.