ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ

Οι καταλήψεις στα σχολεία εμφανίστηκαν ως μορφή δράσης το 1991 επί υπουργίας του απερίγραπτου Κοντογιαννόπουλου. Συνδυασμένες με μεγαλειώδη συλλαλητήρια, ακύρωσαν την αντιδραστική του «μεταρρύθμιση» και τον εκπαραθύρωσαν από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Οι καταλήψεις όμως διατηρήθηκαν, πήραν επετειακό χαρακτήρα, κάθε Δεκέμβριο, με αιτήματα δυσανάλογα προς μία τόσο δυναμική μορφή δράσης, τα οποία συνήθως εφευρίσκονταν εκ των υστέρων, για να καλύψουν την πραγματική επιδίωξη, που για την μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών ήταν η διεύρυνση των χειμερινών διακοπών. Οι καταλήψεις εκφυλίστηκαν.

Επανήλθαν με τη «μεταρρύθμιση» του Αρσένη και πάλι εκφυλίστηκαν, για να αναζωπυρωθούν πέρσι με τα κατορθώματα της άλλης απερίγραπτης, της κ. Γιαννάκου, η οποία προσπάθησε με αυταρχικό τρόπο να περάσει τις εντολές των προστατών της, της Ε.Ε., οι οποίες στόχους έχουν να μετατρέψουν και την εκπαίδευση σε χώρο κερδοσκοπίας των μεγαλοεπιχειρηματιών (ξένων και εντοπίων), να διαμορφώσουν μια νεολαία ξεκομμένη από τις πολιτιστικές και τις ιστορικές μας παραδόσεις, απαθή ή ανεκτική σε ο,τιδήποτε προστάζει η αμερικανοευρωπαϊκή παγκοσμιοποίηση, ακόμη και στη συρρίκνωση των εθνικών μας συνόρων (δήλωση Ψαρούδα προς Παπούλια), και να αφήσουν αγράμματα τα παιδιά των λαϊκών στρωμάτων.

Η Γιαννάκου είχε την τύχη του Αρσένη και του Κοντογιαννόπουλου, ο οποίος εν τω μεταξύ μετεγγράφη στο εκσυγχρονισμένο ΠΑΣΟΚ! Οι καταλήψεις, όμως, επανελήφθησαν και φέτος, από τον Οκτώβριο πλέον, στην εκφυλισμένη τους μορφή. Στην πραγματικότητα, συνήθως δεν ήσαν καν καταλήψεις, απλώς κλείσιμο του σχολείου με λουκέτο. Ελάχιστη έως μηδενική περιφρούρηση των σχολείων, ελάχιστη συμμετοχή στα ελάχιστα συλλαλητήρια, καμιά εκδήλωση στα σχολεία, καμιά προσπάθεια να πειστεί η κοινωνία για το δίκαιο των αιτημάτων. Οι «καταληψίες» δεν είχαν αυτή τη φορά ούτε τη συμπαράσταση των γονέων τους.

Συνέπειες των καταλήψεων

Με δεδομένο ότι οι μήνες Οκτώβριος και Νοέμβριος είναι οι πιο παραγωγικοί, τουλάχιστον για το Λύκειο, οι πολυήμερες καταλήψεις υποβαθμίζουν και απαξιώνουν περαιτέρω τη δημόσια εκπαίδευση, προς δόξαν της ιδιωτικής (ιδιωτικά σχολεία, φροντιστήρια, ιδιαίτερα), η οποία συνεχίζει απρόσκοπτα τη λειτουργία της και εμφανίζεται πιο αξιόπιστη από τη δημόσια. Με τις καταλήψεις χάθηκαν διδακτικές ώρες πολλαπλάσιες όσων χάθηκαν με ευθύνη του υπουργείου, δηλ. λόγω έλλειψης καθηγητών. Αυτοί που διοργανώνουν τις καταλήψεις, ενώ διακηρύσσουν ότι αγωνίζονται για καλύτερη δημόσια και δωρεάν παιδεία, στην πραγματικότητα τη διαλύουν εν γνώσει τους, ή διότι αυτό ακριβώς επιδιώκουν ή διότι επιδιώκουν κομματικά οφέλη.

Ενώ ο αριθμός των ωρών διδασκαλίας μειώνεται, ο αριθμός των γραπτών εξετάσεων (ολιγόλεπτων, ωριαίων, προαγωγικών, απολυτήριων) μένει σταθερός, δηλ. στο δημόσιο σχολείο η ισορροπία διδασκαλίας-γραπτών εξετάσεων ανατρέπεται υπέρ των δεύτερων, δηλ. η τάση να μετατρέπεται το δημόσιο σχολείο σε χώρο εξέτασης των γνώσεων που αποκτήθηκαν στα φροντιστήρια ενισχύεται.

Για να εξοικονομηθούν κάποιες από τις ώρες που χάθηκαν στις καταλήψεις, περιορίζονται έως καταργούνται οι άλλες δραστηριότητες του σχολείου (γιορτές και άλλες εκδηλώσεις, εκπαιδευτικές επισκέψεις και εκδρομές), που ομορφαίνουν το σχολείο και συμβάλλουν τα μέγιστα στην κοινωνικοποίηση και τη γενικότερη καλλιέργεια των παιδιών. Οι διδάσκοντες επιταχύνουν τους ρυθμούς, δεν έχουν τη χρονική άνεση για να εξηγούν και να λύνουν απορίες, περιορίζονται αυστηρά στη «διδακτέα ύλη», σε ό,τι χρειάζεται για τις εξετάσεις, το μάθημα γίνεται πιο «στεγνό», πιο «βαρετό», πιο δυσνόητο και πιο κουραστικό.

Διάφοροι συντηρητικοί, αντιδραστικοί και φασιστοειδείς αισθάνονται ιδεολογικά δικαιωμένοι και παίρνουν το θάρρος να ασχημονούν έξω από τα σχολεία. ’λλοι, κοντόφθαλμοι ή αδαείς, τολμούν και δηλώνουν ευχαριστημένοι με τις καταλήψεις, γιατί «το παιδί έχει περισσότερο χρόνο να διαβάζει για το φροντιστήριο»! Θεωρούν την άνθιση των φροντιστηρίων ως απόδειξη της αχρηστίας του δημόσιου σχολείου (στα πλαίσια της γενικότερης τάσης τους να κατηγορούν ο,τιδήποτε δημόσιο-κοινωνικό και να εκθειάζουν ο,τιδήποτε ιδιωτικό-κερδοσκοπικό). Κάνουν πως αγνοούν ότι οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων καταφεύγουν περισσότερο στα φροντιστήρια-ιδιαίτερα από τους μαθητές των δημοσίων, παρότι πολλά ιδιωτικά υποβαθμίζουν τη διδασκαλία των μαθημάτων που δεν εξετάζονται στις πανελλαδικές και ενισχύουν τη διδασκαλία των «χρήσιμων» μαθημάτων.

Με τη μετάθεση των καταλήψεων από Δεκέμβρη σε Οκτώβρη-Νοέμβρη, ματαιώθηκαν οι σχολικές γιορτές για την 28η Οκτωβρίου και το Πολυτεχνείο, καθώς και η συμμετοχή σχολείων στις μαθητικές παρελάσεις για την επέτειο της νίκης κατά του φασισμού, προς μεγάλη ικανοποίηση «εκσυγχρονιστών» και φασιστοειδών. Μήπως ήταν κι αυτός ένας στόχος κάποιων;

Για τα αίτια των καταλήψεων

Πολλοί διατύπωσαν (και μέσω των ΜΜΕ) την άποψη ότι η βαθύτερη αιτία των καταλήψεων είναι η καταπίεση των παιδιών, η έλλειψη ελεύθερου χρόνου, και κατηγορούν το δημόσιο σχολείο γι’ αυτό. Οι παρατηρήσεις μας είναι οι εξής:

Η εκπαίδευση (όπως και η εργασία) από τη φύση της έχει έναν καταπιεστικό χαρακτήρα, τον οποίο βεβαίως πρέπει να φροντίζουμε να περιορίζουμε με τον κατάλληλο τρόπο διδασκαλίας, τη χρήση σύγχρονης υλικοτεχνικής υποδομής κλπ.

Μεγάλη μερίδα νέων έχει διαπαιδαγωγηθεί να αισθάνεται ότι έχει μόνο δικαιώματα και καμιά υποχρέωση, ούτε καν την κύρια απ’ αυτές, που είναι οι σπουδές τους, για τις οποίες η πολιτεία και η οικογένεια ξοδεύουν τεράστια χρηματικά ποσά.

Για την έλλειψη ελεύθερου χρόνου το δημόσιο σχολείο ευθύνεται μόνο στο βαθμό που δεν αξιοποιεί πλήρως το χρόνο που κρατάει στην ευθύνη του τα παιδιά. Περισσότερο όμως ευθύνονται οι οικογένειες, που τα «φορτώνουν» με υπέρμετρες εξωσχολικές υποχρεώσεις, π.χ. ξένες γλώσσες, ή βάζουν στόχους στους οποίους τα παιδιά τους δεν έχουν την ικανότητα να ανταποκριθούν.

Κάποιοι, που θέλουν να εθελοτυφλούν, ισχυρίζονται ότι οι καταλήψεις αποφασίζονται από μικρές μειοψηφίες. Η αλήθεια είναι ότι οι μικρές μειοψηφίες έχουν την πρωτοβουλία, αλλά στις μαθητικές συνελεύσεις υπέρ των καταλήψεων ψηφίζει περίπου το 80% των μαθητών.

Ο μαθητικός συνδικαλισμός

Τα πρώτα χρόνια μετά τη μεταπολίτευση το μαθητικό κίνημα ήταν ισχυρό, παρά την κομματικοποίησή του. Σταδιακά όμως εκφυλίστηκε. Παρότι η πολιτεία προνόησε να αφιερώνονται διδακτικές ώρες σε μαθητικές συνελεύσεις, π.χ. 3 ώρες για την εκλογή του 15μελούς, αυτές απλώς μετατρέπονται σε «κενές» ώρες. Τα δικαιώματα των μαθητικών κοινοτήτων, που προβλέπονται στον κανονισμό λειτουργίας τους, δεν ασκούνται. Το κράτος ευνοεί και στηρίζει το μαθητικό συνδικαλισμό και οι μαθητές τον αρνούνται!

Στο 15μελές συνήθως εκλέγονται μαθητές που αδιαφορούν για τη μόρφωση και κύριο ενδιαφέρον τους είναι η διοργάνωση εκδρομών, από τις οποίες οι περισσότεροι επιχειρούν (και επιτυγχάνουν!) να εισπράττουν τη «μίζα» του τουριστικού γραφείου.

Η κατάσταση βελτιώνεται, όταν μια μικρή μειοψηφία πολιτικά οργανωμένη (συνήθως της ΚΝΕ) προβάλλει κάποιες διεκδικήσεις, αλλά και αυτό γίνεται με πραγματική επιδίωξη όχι την επίλυση προβλημάτων, αλλά τη στρατολόγηση μελών. Τα σοβαρά προβλήματα της παιδείας, π.χ. βιβλίο Ιστορίας ΣΤ΄ Δημοτικού και γενικότερα περιεχόμενο σπουδών, δεν προβάλλονται ούτε από αυτούς.

Να μη γίνουν θεσμός

Οι φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας (εκπαιδευτικοί, γονείς, μαθητές – για το υπουργείο ας μη μιλάμε!) πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους, να αγωνίζονται για τη βελτίωση της εκπαίδευσης με τα σχολεία ανοικτά. Οι εκφυλιστικές αυτές καταλήψεις δεν πρέπει να γίνουν θεσμός. Η δημόσια εκπαίδευση, ακόμη και στην τωρινή της κατάσταση, είναι πολύτιμη και αναντικατάστατη. Μαζί με την οικογένεια (στο βαθμό που υπάρχει και λειτουργεί) δρα ανταγωνιστικά προς την «εκπαίδευση» της τηλεόρασης και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Τα περιθώρια βελτίωσής της (πρωταρχικά των στόχων της και του περιεχομένου των σπουδών) είναι τεράστια, ακόμη και με τη σημερινή ελλιπή χρηματοδότηση, όπως εγγυώνται οι παρακαταθήκες μας. Πολιτισμός και παιδεία είναι ό,τι καλύτερο μπορεί και πρέπει να επιδείξει η Ελλάδα.