Πανδημία σ’ ένα μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον
Η διεθνής κατάσταση που επικρατούσε πριν από την πανδημία χαρακτηριζόταν από τη σημαντική οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ του Τραμπ, ο οποίος, για το λόγο αυτό, «απέσυρε» σταδιακά τη στρατιωτική τους ανάμιξη στα εξωτερικά μέτωπα, αφήνοντας έτσι να αναδυθεί ένα νέο, πολυπολικότερο, σύστημα ισχύος με άξονα κυρίως τη Ρωσία και δευτερευόντως την Κίνα. Η ισχύς των ΗΠΑ εκφραζόταν κυρίως με τους εμπορικούς πολέμους με την Κίνα και τη Γερμανία-Ε.Ε. αποσκοπώντας στη δραστική μείωση των αμερικανικών εμπορικών ελλειμμάτων, δεδομένου ότι η ισχύς του δολαρίου στις διεθνείς συναλλαγές και τις επενδύσεις έχει μειωθεί από 90% σε περίπου 60% και το δημόσιο χρέος τους έχει εκτοξευθεί στο δυσθεώρητο ύψος των 23 τρις δολ.(!) Αν δεν ανακοπτόταν αυτή η πορεία της, χωρίς όρια, παγκοσμιοποίησης, οι ΗΠΑ θα καταντούσαν να πληρώνουν με ξένο συνάλλαγμα (π.χ. ευρώ, γεν, γουάν κ.λπ.) τις εισαγωγές τους. Η πολιτική Τραμπ κατά της παγκοσμιοποίησης και υπέρ του εθνικού συμφέροντος για την αύξηση της αμερικανικής παραγωγής είναι μια αδήριτη αναγκαιότητα, που έχει επενδυθεί και ιδεολογικά. Γι’ αυτό επέσυρε τη μήνι των παγκοσμιοποιητών με συνεχείς διώξεις εναντίον του με διάφορες έωλες κατηγορίες. Εκείνος όμως επιμένει, επειδή πιστεύει ότι, αν δεν ακολουθηθεί εθνική οικονομική πολιτική, οι ΗΠΑ σύντομα θα χρεοκοπήσουν.
«Εκείνοι που επέλεξαν την αποσάθρωση της ανεξαρτησίας τους και απερίσκεπτα εγκατέλειψαν μέρος της κυριαρχίας τους αποδείχθηκαν οι χαμένοι. Εχει καταστεί σαφές ότι τα κράτη που υποστηρίζουν τα εθνικά τους συμφέροντα εξακολουθούν να είναι οι βασικοί παίκτες στη διεθνή σκηνή.» (Από άρθρο του Σεργκέι Λαβρόφ «Εφ. των Συντακτών» 5/6/2020)
Ηδη, η Γερμανία, κατ΄εξοχήν εξαγωγική χώρα, έχει πληγεί από την πολιτική Τραμπ, όπως και η Κίνα, που είχαν τεράστιες εξαγωγές στις ΗΠΑ, που ήταν προνομιακός πελάτης τους. Χαρακτηριστικό είναι ότι στις αμερικανικές ταινίες του Χόλυγουντ, που οι παράγοντές του είναι σφοδροί πολέμιοι του Τραμπ, οι πρωταγωνιστές οδηγούν κατά κανόνα γερμανικά αυτοκίνητα !!
Και ήρθε η πανδημία
Η μόλυνση από τον κορωνοϊό σύμφωνα με δημοσίευμα της κινεζικής εφημερίδας South China Morning Post, επικαλούμενη κυβερνητικά στοιχεία, ξεκίνησε στις 17/11/2019, αν και πολλοί ισχυρίζονται ότι είχε ξεκινήσει από τον Αύγουστο του 2019.
Η κινεζική κυβέρνηση προσπάθησε ν’αποσιωπήσει τους θανάτους από πνευμονία «αποτρέποντας» τους γιατρούς να αναφέρουν ότι πρόκειται για νέο ιό. Μάλιστα ο γιατρός Λι Ουενλιάγκ, που προειδοποίησε σχετικά στις 31/12/2019, κλήθηκε από την αστυνομία στις 3/1/2020 που τον κατηγόρησε για «διατάραξη της κοινωνικής τάξης»(!) και αποτελεί ειρωνεία το ότι ο Π.Ο.Υ. (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) επαίνεσε μετά θάνατο το γιατρό αυτό, που πέθανε από τον κορωνοϊό στις 6/2/2020 !
Τυπικά ο Π.Ο.Υ. ειδοποιήθηκε από τους αξιωματούχους της Γουχάν (και όχι από την κινεζική κυβέρνηση) στις 31/12/2019, ενώ ο Κινεζικός λαός παρέμενε σε πλήρη άγνοια και οι γιατροί εκφοβίζονταν έως τις 20/1/2020 όταν άρχισαν να υπάρχουν κρούσματα και σε άλλες ασιατικές χώρες (Ιαπωνία, Ταϊβάν, Ταϋλάνδη, Ν.Κορέα κ.λπ.), οπότε ο Κινέζος πρόεδρος ανακοίνωσε την ανάγκη λήψης μέτρων για την Κίνα.
Είναι γεγονός, επίσης, ότι η Κίνα δεν προειδοποίησε επίσημα τις άλλες χώρες, αρκούμενη στη δικαιοδοσία του Π.Ο.Υ., που καθυστέρησε χαρακτηριστικά (γιατί άραγε;) να προκηρύξει πανδημία στις 11/3/2020(!), όταν τα κρούσματα παγκοσμίως είχαν φθάσει τα 126.335 και οι θάνατοι τις 4.627, ενώ ο ιός είχε εξαπλωθεί σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Γενικά ο Π.Ο.Υ με την αντιφατική του στάση έχει επισύρει αντιδράσεις από γιατρούς και άλλους επιστήμονες υπονοώντας ότι αυτός εξυπηρετεί πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες και όχι μόνο. Μάλιστα λέγεται ότι ο πρόεδρος του Π.Ο.Υ. ελέγχεται από την Κίνα με συνέπεια κάποια μέλη του, λέγεται ότι, παραιτήθηκαν.
Για τους λόγους αυτούς και δεδομένου ότι το μεγαλύτερο τίμημα σε θανάτους το πληρώνουν οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Ιταλία ορισμένοι έχουν την άποψη ότι έτσι χτυπήθηκαν χώρες που αντιδρούν στην παγκοσμιοποίηση με συμπαιγνία Κίνας-Π.Ο.Υ. Βέβαια, χτυπήθηκαν εξίσου και άλλες χώρες, όπως η Ισπανία, η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ιρλανδία κ.λπ.
Στη Βρετανία η κυβέρνηση είχε επιλέξει στην αρχή την «ανοσία της αγέλης». «Πρέπει να είμαι ειλικρινής μαζί σας, ειλικρινής με τους Βρετανούς πολίτες, περισσότερες οικογένειες, πολλές περισσότερες οικογένειες θα χάσουν αγαπημένους τους πριν την ώρα τους» (Μπόρις Τζόνσον 16/3/2020). Μετά άλλαξε γραμμή, αλλά ήταν ήδη αργά.
Η εξαρση της πανδημίας στις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο, ιδιαίτερα σ’ αυτές με περιφερειακή ή ομοσπονδιακή δομή εξουσίας, όπως ΗΠΑ, Ιταλία, Ισπανία, όπου οι αποφάσεις για επιβολή καραντίνας παίρνονται από τις περιφέρειες, οφείλεται εν πολλοίς στην καθυστέρηση λήψης μέτρων για λόγους οικονομικούς και έτσι πολλοί φορείς του ιού κυκλοφορούσαν ανεξέλεγκτα.
Η Κίνα είναι γεγονός ότι επιχείρησε διείσδυση στις ευρωπαϊκες κοινωνίες, αφ’ενός για να άρει τις αρνητικές εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν με την καθυστέρηση αναγγελίας των κρουσμάτων και αφ’ ετέρου για να διαμορφώσει συνθήκες αποδοχής της, με δωρεάν, κατ’ αρχάς, υγειονομικό υλικό. Φυσικά στη συνέχεια το εμπορεύεται με τις εξαγωγές.
Οι συνέπειές της
Η πανδημία διαμόρφωσε νέες συνθήκες στη διεθνή, στην οικονομική και στη κοινωνική κατάσταση. Οι χώρες αντιμετωπίζουν μόνες τους με τα εθνικά τους μέσα την υγειονομική και κοινωνικοικονομική κρίση. Τα όργανα της παγκοσμιοποίησης (Ε.Ε., ΔΝΤ , ΟΟΣΑ κ.λπ). , που πριν ήταν κυρίαρχα επιβάλλοντας, μεταξύ άλλων, τη διάλυση των κρατικών δομών υγείας υπέρ των ιδιωτών, εξαφανίστηκαν. Οι χώρες αύξησαν κατακόρυφα τις δημόσιες δαπάνες τους, το δανεισμό και τα ελλείμματά τους, για να επανασυστήσουν τα κρατικά συστήματα υγείας, να χρηματοδοτήσουν τις καταρρέουσες οικονομίες τους και να στηρίξουν τις κοινωνίες τους, που ήδη μαστίζονται από την ανεργία και τη φτωχοποίηση. Θυμήθηκαν τον Τζον Μέιναρντ Κέινς, όνομα απεχθές στους παγκοσμιοποιητές. Για την ώρα στις κοινωνίες επικρατεί σ’ ένα μεγάλο βαθμό η αντίληψη της αναγκαιότητας του εθνικού κράτους. Θα το σεβαστούν οι κρατούντες ή θα το θεωρήσουν μια «δυσάρεστη» παρένθεση ;
Η παγκόσμια οικονομία υποχωρεί σημαντικά, αφού η διεθνής αγοραστική δύναμη μειώθηκε κατακόρυφα και αυξήθηκε υπέρμετρα το δημόσιο χρέος των χωρών. Ετσι διάφορες χώρες επιχειρούν να επανασυστήσουν και να διατηρήσουν την εθνική τους παραγωγή. Μάλιστα η Γερμανία και η Βρετανία απαγορεύουν την πώληση επιχειρήσεών τους σε ξένους!
Η Ε.Ε., που ήδη έχει μπει σε τροχιά ουσιαστικής αποσύνθεσης με την αντιπαράθεση Βορρά-Νοτου , αντιμετωπίζει τώρα μείζον πρόβλημα ύφεσης, ενώ και η Γερμανία, που οι εξαγωγές της έχουν φθάσει στο ναδίρ, έχει υπερδανειστεί και για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο έχει μείωση του ΑΕΠ της. Για το λόγο αυτό εξαγγέλλει, με προτροπή των Γερμανών βιομηχάνων, ένα «σχέδιο Μάρσαλ», το περιβόητο Σχέδιο Ανάκαμψης, για να αγοράζουμε, βέβαια, γερμανικά προϊόντα. Αν δεν είναι τέχνασμα για τη μείωση του διάχυτου αντιγερμανισμού στις χώρες του Νότου, τότε όποιος ευελπιστεί σε «βοήθεια» από εκεί, τον περιμένουν άμεσα ή έμμεσα μνημόνια και «μεταρρυθμίσεις» υπέρ των πλουσίων του Βορρά.
Ενα νέο πεδίο ανταγωνισμού είναι ποια χώρα θα βρει πρώτη το εμβόλιο ή τη θεραπεία γι’ αυτόν τον ιό για ν’ αποκομίσει ισχύ και κέρδη. Ας φαντασθεί κανείς π.χ. το «σενάριο» να αποκτήσουν ένα απ’ αυτά οι ΗΠΑ. Mε τι όρους άραγε θα τα δώσει στο Ιράν, στην Κούβα, στη Βενεζουέλα κ.λπ.
Οι εκλογές στις ΗΠΑ
Αν δε μεσολαβούσε η πανδημία, η εκλογή Τραμπ θα ήταν σχεδόν βέβαιη, δεδομένου ότι ο αντίπαλός του Μπάιντεν δεν εμπνέει ούτε τους ψηφοφόρους των Δημοκρατικών, όπως η αλήστου μνήμης Χίλαρι. Ομως η βιασύνη του να έχει το προβάδισμα στις εκλογές και για να μη μεταστραφεί προς το χειρότερο η καλή, ως τότε, αμερικανική οικονομία, θεώρησε την πανδημία εμπόδιο στο δρόμο του για μια νέα προεδρική θητεία. Ετσι, όταν οι θάνατοι αυξάνονταν ραγδαία, ο Τραμπ βρίσκόταν εκτός κλίματος με αντιφατικές δηλώσεις και θέσεις ή την αναζήτηση «εχθρών» (π.χ. «κομμουνιστική Κίνα»). Οι διαδηλώσεις για το θάνατο του Φλόιντ από αστυνομικό, αν και δεν ευθύνεται γι’ αυτό ο Τραμπ, τροφοδότησαν τους πολέμιούς του, που ορισμένοι είναι και στελέχη των Ρεπουμπλικάνων. Αυτά έδειξαν μια κατακερματισμένη κοινωνία που την χαρακτηρίζει ο θυμός και η υποκρισία, με υπόβαθρο το κέρδος. Οπως οι μεγάλες πολυεθνικές που τώρα είναι υπέρ των αφροαμερικανών, για να μη χάσουν πελατεία !
Η περίοδος της προεδρίας Τραμπ χαρακτηρίζεται από τις εμφανείς αποκλίσεις πολιτικής μέσα στη δομή της κυβερνητικής εξουσίας. Αλλες θέσεις έχει ο Λευκός Οίκος, άλλες το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, άλλες το Υπουργείο Αμυνας, που και παλαιότερα υπήρχαν αλλά, πιθανόν τότε, γίνονταν οι αναγκαίοι συμβιβασμοί .
Η πολιτική του Λευκού Οίκου στην περιοχή μας ευνοεί, έως τώρα, την Τουρκία, ενώ το Στέιτ Ντιπάρτμεντ προσπαθεί να κρατήσει τις ισορροπίες.
Ετσι η εκλογή Τράμπ δεν είναι βέβαιη, αν και διαθέτει ένα συμπαγή πυρήνα λευκών ψηφοφόρων, που δε διαθέτει ο Μπάιντεν, ο οποίος δημοσκοπικά προηγείται. Πιθανή εκλογή Μπάιντεν θα «ανακουφίσει τους παγκοσμιοποιητές, αλλά οι ΗΠΑ δε μπορούν, αντικειμενικά, να επανέλθουν πλέον ως η μοναδική υπερδύναμη.
Ως γνωστόν οι αυτοκρατορίες πέφτουν από μέσα. Η Ελλάδα δεν έχει κανένα συμφέρον να προσδεθεί μονοδιάστατα, όπως τώρα, στο άρμα των ΗΠΑ. Η τραγωδία της Κύπρου απεδειξε ότι όποιος είναι δεδομένος αυτός πληρώνει το τίμημα.