ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ

Του Σήφη Στενού*
’ρθρο στην "ΑΘΗΝΑΪΚΗ"

ΠΛΗΣΙΑΖΕΙ δίμηνο μετά τις εκλογές και θα περίμενε κανείς να δει κάποιες αλλαγές στην πολιτική ή έστω στη συμπεριφορά των κυβερνητικών, αφού όπως είπαν, πήραν το "μήνυμα".

ΚΙ ΟΜΩΣ, όχι μόνο δε φαίνεται κάτι τέτοιο, αλλά αντίθετασυνεχίζουν τα ίδια και δείχνουν να ετοιμάζονται και για τα χειρότερα.

ΚΑΙ ΜΕ χειρότερο τρόπο και ήθος (αν είναι δυνατόν...)με πατερναλιστική μάλιστα συγκατάβαση προς κάθε διαμαρτυρόμενο. Πράγματι,αισθάνονται ως καθεστώς πλέον, με όλα τα δυσοίωνα που αυτό συνεπάγεται.ΔΕΝ ΑΙΣΘΑΝΟΝΤΑΙ όμως ασφαλείς και βέβαιοι για τη "συναίνεση". Ανησυχούνκαι πολύ μάλιστα για τις αντιδράσεις σε αυτά που ετοιμάζονται να δρομολογήσουν.Και παίρνουν τα μέτρα τους: Αποπροσανατολισμός τέτοιος, όμως, που ξεπερνάειτους στόχους τους. έτσι:

- ΕΠΙ 10 και πλέον ημέρες περιέφεραν ανά την Ελλάδασε πόλεις και χωριά. σε λαγκάδια και θάλασσες, την "ιερή φλόγα της ολυμπιακήςιδέας" (!) επαναφέροντας μνήμες της χουντικής επταετίας. Φαντάζεται κανείςτι θα επακολουθήσει κατά τη διάρκεια της προσεχούς 4ετίας με το νέο "εθνικόόραμα της Ολυμπιάδας", των αναβολικών και της κερδοσκοπίας, ανεξάρτηταμάλιστα από το αν τελικά θα τελεσθεί εδώ, όπως θα τελεσθεί... μετά ταιλαροτραγικά περί την προετοιμασία τους.

- ΜΕΤΑ ΕΡΧΟΝΤΑΙ οι επιθέσεις στους παραπλήσιους πολιτικούςχώρους, με τη βοήθεια ή και την πρωτοβουλία εξωπολιτικών μηχανισμών. Αφούδημιούργησαν πραγματικό κομφούζιο στις τάξεις του ΣΥΝ, κατά τρόπο πολιτικάαήθη ("οι ώριμοι ψηφοφόροι της εκσυγχρονιστικής αριστεράς ψήφισαν ... Σημίτηκαι ζητούν τώρα το ανάλογο μερίδιο"!), στράφηκαν κατά της Ν.Δ., με τρόπουςκυριολεκτικά άγριους, όχι όμως και ασυνήθεις στο ΠΑΣΟΚ (ας θυμηθούμε ταπερίφημα "σύκα" που εκτόξευσε ο Θ. Πάγκαλος σε συνάδελφό του υπουργό).

ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ, αναφύεται το... μέγα θέμα της αναγραφήςή όχι του θρησκεύματος στις ταυτότητες. Προστατεύουν, λένε, τα προσωπικάδεδομένα των πολιτών, τους οποίους όμως παραδίδουν με πλήρη ακτινογραφίατων γνωρισμάτων τους, μέσω Σέγκεν σε κάθε ενδιαφερόμενο, απαιτώντας ταυτόχροναπιστοποιητικό πολιτικών φρονημάτων για κάθε διορισμό.

ΠΑ ΤΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ; Από ποια σοβαρά θέματα θέλουν νααποσπάσουν την προσοχή;

ΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ και ασφαλιστικά ζητήματα ίσως όμως ακόμηδεν ξεκίνησαν. Πιθανόν οι σοβαρότατες εξελίξεις στο Αιγαίο και Κύπρο, όπουΓιωργάκης και Σημίτης προχωρούν ακάθεκτοι. Ακόμη πιο πιθανόν οι ευρωπαϊκέςεξελίξεις για τη θεσμοθέτηση επίσημου Διευθυντηρίου και υποδούλωσης τωνάλλων.

ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ μόνο (!) γι'αυτά ή μας περιμένουν και άλλα χειρότερα, αν υποτεθεί πως υπάρχουν χειρότερα; Χρειάζεται μεγάλη προσοχή τώρα που πλησιάζει μάλιστα η καλοκαιρινή ραστώνη...

Ο ψευτο« οικολόγος με τα πάνινα παπούτσια» Γιόσκα Φίσερ, με το αξίωμα πια του υπουργού Εξωτερικών της Γερμανίας, μόνο που δεν αναφώνησε το χιτλερικό «Ντόιτσλαντ ούμπερ άλλες» (Η Γερμανία υπεράνω όλων) στο τέλος του Μάη. Ούτε λίγο ούτε πολύ απεκάλυψε (βολιδοσκοπώντας και τις αντιδράσεις) το σχέδιο της Γερμανίας για δημιουργία ομοσπονδίας μερικών από τα κράτη μέλη της ΕΟΚ, που αποτελούν το σκληρό πυρήνα της και επισημοποίησε την «Ευρωπαϊκή Ένωση» των πολλών ταχυτήτων. Και για να μην υπάρξει καμιά αμφιβολία για τις προθέσεις τους, συμπλήρωσε ο Καγκελάριος Σρέντερ; «Με όλο το σεβασμό που έχουμε για ορισμένες χώρες, είναι μια συζήτηση που αφορά κυρίως τη Γερμανία και τη Γαλλία» ! !

Έτσι οι μάσκες της ισότιμης συμμετοχής έπεσαν και, φυσικά, ξέσπασε σάλος. Πρώτος ο γάλλος (!) υπουργός εσωτερικών Σεβενεμάν εξανέστη: «Κατά βάθος (η Γερμανία ονειρεύεται) πάντοτε την «Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του Γερμανικού έθνους». Δεν έχει θεραπευθεί ακόμη από τον εκτροχιασμό που υπήρξε ο ναζισμός στη ιστορία της»! Σκληρά λόγια. Η Αγγλία, φυσικά, θορυβήθηκε. Η Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία, Φινλανδία, Δανία πήραν αυστηρά αρνητική στάση. Μόνο το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο ενθουσιάστηκαν, μια που (πιστεύουν πως) θα πάρουν μέρος στην κυριαρχία πάνω στους άλλους... Όσο για τις ΗΠΑ, περιορίστηκαν σε ειρωνικά σχόλια.

Και η Ελλάδα του Σημίτη; Ούτε που πήρε είδηση. Κανένα σχόλιο. Δεν πρόλαβαν να χαρούν το «θρίαμβο» της εισόδου στην ΟΝΕ και τώρα άντε πάλι από την αρχή. Πάντως ο Σημίτης δεν το βάζει κάτω και με αφορμή την ΟΝΕ δηλώνει: Συμμετέχουμε στο σκληρό πυρήνα των αποφάσεων τουΕυρωπαϊκού γίγνεσθαι!

Τα πράγματα όμως είναι σοβαρά. Αν υποτεθεί πως μιατέτοια εξέλιξη θα επισημοποιηθεί και στην πράξη, θα προκληθεί έκρηξη. Δενείναι οι ηγεσίες των άλλων χωρών σαν τους δικούς μας. Υπηρετούν εκείνοι,ανεξάρτητα από το μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό της δικής τους εξάρτησης,τα συμφέροντα, όχι βέβαια των λαών τους (αν ήταν έτσι, ποιος θα έμπαινεστην ΕΟΚ), τουλάχιστον της άρχουσας τάξης τους και δεν είναι διατεθειμένοινα μεταπέσουν και επίσημα στη θέση των υπόδουλων, θα επιχειρήσουν, λοιπόν,να αντιδράσουν.

Η πορεία, όμως, της ΕΟΚ ήταν προδιαγεγραμμένη. Γερμανογαλλικήκυριαρχία από την αρχή.

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τη Σ. Ε. του ΑΡΔΗΝ για την πρόσκληση της να βρεθούμε σ' αυτό το τραπέζι, γιατί θεώρησε χρήσιμο ν' ακουστεί και η γνώμη του ΑΣΚΕ για τις εκλογές της Νέας Τάξης.

Στα 30 χρόνια που προηγήθηκαν της παγκοσμιοποίησης ο καπιταλισμός φρόντιζε να αμβλύνει τις αντιθέσεις του, γιατί οι αλλαγές στην Αν. Ευρώπη, η επανάσταση στην Κίνα, η ανάπτυξη εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων και η ύπαρξη ισχυρών και ταξικών συνδικάτων στον ίδιο το δυτικό κόσμο αμφισβητούσαν την παντοδυναμία και τη μακροβιότητα του. Χρειαζόταν, λοιπόν, πολιτικούς, που έπρεπε να παίζουν σοβαρό διαμεσολαβητικό ρόλο, να πείθουν τους λαούς, έπρεπε συνεπώς .να είναι αυτοί οι πολιτικοί ισχυρές προσωπικότητες, που διεκδικούσαν ση μαντικό μερίδιο και στη λήψη των αποφάσεων.

Αφηνιασμένος καπιταλισμός

Σήμερα με την παγκοσμιοποίηση ένας αφηνιασμένος καπιταλισμός επιχειρεί να εκμεταλλεύεται πιο απροκάλυπτα και ανελέητα από ποτέ την ανθρωπότητα, δεν είναι σε θέση να ενδιαφέρεται ούτε για την αυτοσυντήρηση του κι έτσι είναι φυσικό να έχει αλλάξει και ο ρόλος της πολιτικής των πολιτικών. Σήμερα από τον Κλίντον την Ολμπράϊτ, τον Μπλερ και τον Ντ' Αλέμα, μέχρι το Σημίτη και τον Καραμανλή οι πολιτικοί της παγκοσμιοποίησης είναι άνθρωποι μετρίου ή μικρού αναστήματος, υπάλληλοι, που μόνο εκτελούν εντολές. Δεν εξαρτάται απ' αυτούς ούτε αν θα είναι στην κυβέρνηση ή την αντιπολίτευση. ’λλοι κανονίζουν, κατά πως τους συμφέρει, μέσω των ΜΜΕ,που τους έχουν υποκαταστήσει και, μάλιστα , όχι υποστηρίζοντας κάποιες πολιτικές ή κάποιες ιδεολογίες, αλλά καλλιεργώντας την παθητικοποίηση με τη μη πολιτική, τη μη ιδεολογία. Το τέλος. Παράδειγμα οι εκλογές της 9ης Απρίλη με τη σκανδαλώδη υποστήριξη προς το ΠΑΣΟΚ για ευνόητους λόγους.

Ανεξέλεγκτα κινήματα

Είναι φανερό ότι, αν συνεχιστεί αυτή η πορεία, οι αντιθέσεις θα αποκτήσουν πρωτοφανείς διαστάσεις, νέα κινήματα θα αναπτυχθούν, όπως προβλέπει και η έκθεση της Επιτροπής Ανάπτυξης του ΟΗΕ του 1999, «για να αμφισβητήσουν την πορεία της κοινωνίας προς την κόλαση και το τίποτα, για να προσδώσουν το δικό τους δυναμισμό.». Δικά τους λόγια.

Όταν, λοιπόν, το καπιταλιστικό σύστημα θα χρειαστεί τους πολιτικούς του, για να χειραγωγήσει αυτά τα κινήματα (όπως έκανε πχ. ο Α. Παπανδρέου), δε θα τους διαθέτει. Ένας λόγος κι αυτός που ο καπιταλισμός είναι σήμερα περισσότερο ετοιμόρροπος από ποτέ.

Δε θα προσπαθήσω να σας πείσω, φυσικά, γιατί είναι πολύ κακή η παγκοσμιοποίηση, όπως εκφράζεται σήμερα και στην Ελλάδα με την ένταξη στην ΕΟΚ και την ΟΝΕ. Διαπιστώσεις κυκλοφορούν ευρύτατα. Ακόμη κι ο κ Καραμανλής κάνει σχεδόν τις ίδιες διαπιστώσεις με μας. Κάποια σημασία θα είχε να προβλέψουμε ότι η ένταξη στην ΕΟΚ και την ΟΝΕ σημαίνει αναγκαστικά πολύ χειρότερες ημέρες σε όλα τα επίπεδα. Ούτε σ' αυτό χρειάζεται να σας κουράσω [βλέπετε σχετικά το έξοχο άρθρο του Π. Λαφαζάνη στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - Σενάριο για το τέλος της 4ετίας]

Όμως η γνώμη του ΑΣΚΕ είναι ότι, αν σταματήσουμε εδώ, δε βοηθούμε και πολύ στην ανάπτυξη και χειραφέτηση των νέων κινημάτων. Αν δεν προτείνουμε τι μπορεί και πρέπει να γίνει, αν δεν αγωνιζόμαστε γι' αυτό που πρέπει να γίνει, δίνουμε την εντύπωση ότι η εξέλιξη αυτή είναι κακή μεν, αλλά νομοτελειακή, οπότε ο πολύς ο κόσμος σκέπτεται ότι «ο σώζων εαυτόν σωθήτω», δηλ. υποτάσσεται ακόμη περισσότερο στο πολιτικό σύστημα της Νέας Τάξης. Για ν' αφήσουμε ότι πολλοί που δεν υποτάσσονται οδηγούνται σε επιλογές τύπου Χάϊντερ ή Λεπέν κι εδώ αξίζει να τονίσουμε την υποκρισία της ΕΟΚ, που δήθεν, ανησυχεί για κάτι που η ίδια δημιούργησε.

Αναγκαία η αποχώρηση από την ΕΟΚ

Αν εμείς σ' αυτή την αίθουσα είμαστε σοφότεροι των υπολοίπων Ελλήνων, πρέπει να αναζητήσουμε τις αιτίες, να καταθέσουμε προτάσεις, να πείσουμε ότι υπάρχει άλλος δρόμος κι αγωνιζόμαστε γι' αυτόν. Ρωτάμε, λοιπόν: Η ένταξη στην ΕΟΚ και στην ΟΝΕ είναι ή δεν είναι ο τρόπος υποταγής μας στην παγκοσμιοποίηση, στη Νέα Τάξη, Όσο παραμένουμε στην ΕΟΚ, μπορεί να αποφασίζει η οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση (και η κάθε εθνική κυβέρνηση μιας περιφερειακής χώρας) για ο,τιδήποτε σημαντικό;

Έχουμε ή δεν έχουμε παραχωρήσει τις εξουσίες της κυβέρνησής μας στο διευθυντήριο των Βρυξελών, του οποίου οι διαθέσεις απέναντι μας είναι μάλλον γνωστές; Ή μήπως η ΕΟΚ μπορεί να γίνει καλύτερη;

Πρέπει, λοιπόν, να πάρουμε θέση. Να πούμε ότι δε μπορούμεν' αποφύγουμε το σημερινό κατρακύλισμα και, πολύ περισσότερο, να κάνουμεοποιοδήποτε βήμα προόδου όσο παραμένουμε στην ΕΟΚ. Αυτό είναι το ζήτημαγια τη χώρα μας πάνω στο οποίο κρίνονται όλοι κι αυτό θα έπρεπε να είναιτο κεντρικό θέμα αυτών των εκλογών, θα πικράνουμε κάποιους φίλους μ' αυτόπου θα πούμε, πιστέψτε, χωρίς καμμιά διάθεση πολεμικής, αλλά πίστη μαςείναι ότι όποιος δεν προτείνει σαφώς την αποχώρηση από την ΕΟΚ, και, ιδιαίτερα,όποιος καλλιεργεί αυταπάτες ότι τα κονδύλια της ΕΟΚ (δηλ. τα δικά μας χρήματα)μπορούν να διατεθούν οπουδήποτε αλλού πέραν της δημιουργία της εοκικήςφάρας (αντίστοιχης με την αμερικανική του σχεδίου Μάρσαλ) λειτουργεί μέσαστα πλαίσια ανοχής του συστήματος.

Τι άλλο προτείνουμε

Υπάρχει, όμως και κάτι άλλο : Εντάξει, είμαστε κατά της παγκοσμιοποίησης. Αλλά στη θέση της τι ;

Στο βαθμό που τα κινήματα αναπτύσσονται είναι βέβαιο ότι θα απαντούν σ' αυτό το ερώτημα, το καθένα με βάση τον πολιτισμό και τις παραδόσεις της χώρας του. Είναι βέβαιο ότι οι λαοί θα κάνουν τη δική τους παγκοσμιοποίηση, θα πορευτούν σε μια πανανθρώπινη κοινωνία. Δε θα τη λένε, βέβαια, παγκοσμιοποίηση, για να μην ξυπνούν οι μνήμες.

Ας πούμε, λοιπόν, τη γνώμη μας. Το ΑΣΚΕ πιστεύει ότι τον αγώνα κατά της παγκοσμιοποίησης δεν είναι σε θέση να τον σηκώσουν κάποιες άρχουσες ελίτ. Αυτές λειτουργούν σαν να προτιμούν να τρέχουν με βεβαιότητα προς το γκρεμό, όπου θα πέσουν αύριο, αντί να σταματήσουν σήμερα και να τους ποδοπατήσουν οι ανταγωνιστές τους που έρχονται από πίσω. Το βάρος, λοιπόν θα το σηκώσουμε εμείς, οι εκτός των τειχών, δηλ. η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών, γι' αυτό η κοινωνικοποίηση των βασικών μέσων παραγωγήςείναι κατά τη γνώμη μας προϋπόθεση, για να αντιμετωπίσουμε την παγκοσμιοποίηση. Γνωρίζουμε, βέβαια, πόσο δύσκολο είναι σήμερα να γίνει αποδεκτή αυτή η θέση, όταν στη συνείδηση των περισσοτέρων πολιτών η κοινωνικοποίηση είναι συνώνυμη με την καταλήστευση από τα κομματικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ επί 20 χρόνια. Αλλά, αλίμονο, αν οι αθλιότητες του ΠΑΣΟΚ μας εμπόδιζαν να πάρουμε θέση.

Ένα άλλο κράτος, λοιπόν, από το σημερινό θαέχει τη πρωτοβουλία για την ανάπτυξη, την εξασφάλιση ανθρώπινης ζωής σ'όλους, μια άλλη κοινωνία θα δίνει το δικαίωμα σε κάθε άνθρωπο να ολοκληρώσειτην προσωπικότητα του. Οι κοινωνίες του υπαρκτού σοσιαλισμού, του μη σοσιαλισμού,αν θέλατε, δεν είναι, και ορθώς δεν είναι, η πειστική απάντηση στην παγκοσμιοποίηση.Γι' αυτό όσοι επί δεκαετίες ήταν οι απολογητές και οι εκπρόσωποι στην Ελλάδατου υπαρκτού σοσιαλισμού, που ακόμη και σήμερα την ίδια κοινωνία οραματίζονται,όσο κι αν ανεβάζουν τους τόνους της κριτικής τους, είναι άλλη μια βολικήαντιπολίτευση για το σύστημα.

Για να συνοψίσουμε: Οι εκλογές της Νέας Τάξης δενπρόκειται να λύσουν κανένα πρόβλημα. ’λλωστε οι εκλογές ποτέ δε λύνουνπροβλήματα, μόνο θέτουν προβλήματα. Το πολιτικό σύστημα φαίνεται να λειτουργείκαλά με δύο μεγάλα κόμματα να είναι υπέρμαχα της παγκοσμιοποίησης και κάποιαμικρότερα να λειτουργούν ως συμπληρωματικά. Επειδή, όμως η ελληνική κοινωνίαδε μπορεί ν' αντέξει για πολύ, ας καταγραφεί, τουλάχιστον, σήμερα μια ρωγμήσ' αυτό το πολιτικό σύστημα.

Τρία, σχεδόν, χρόνια πέρασαν από την ανάθεση των Ολυμπιακών του 2004 στην Αθήνα.

Το διάστημα αυτό καταναλώθηκε με το διαγκωνισμό των κάθε λογής συμφερόντων, προκειμένου να πετύχουν τη συμμετοχή τους σ' όσο μεγαλύτερο κομμάτι της «πίττας» με τους ευνοϊκότερους γι' αυτά όρους, προωθώντας τους «εκπροσώπους» τους αδιαφορώντας πλήρως για την ουσιαστική δουλειά.

Ο Σημίτης ήθελε με το διορισμό δικών του στην επιτροπή για το 2004, όπως των (ιδιαίτερα ανίκανων) Μπακούρη και Θωμόπουλου, να κρατήσει ο ίδιος τον έλεγχο της «μοιρασιάς» της «πίττας» με τα πολλά τρις.

Ένα τρις 150 δις είναι κατά την κυβέρνηση το κόστος των Ολυμπιακών. Όμως το τελικό κόστος, όπως κατά κανόνα γίνεται, θα είναι, τουλάχιστον, τρεις έως δέκα φορές μεγαλύτερο.

Στα εγχώρια διαπλεκόμενα είχε μοιράσει ο Σημίτης ρόλους και κονδύλια, (Κόκκαλης τηλεπικοινωνίες, Λαμπράκης εκδόσεις-πολιτιστικά, Μπόμπολας έργα) . Αυτοί είχαν διασφαλίσει και τους ανθρώπους τους (π.χ. Λαλιώτης στο ΥΠΕΧΩΔΕ που ανέλαβε τα μεγαλύτερα έργα, Ευθυμίου στο Παιδείας για εκδόσεις-«εθελοντισμό» .έμπιστοι του Κόκκαλη στην διοίκηση του ΟΤΕ κ.λ.π.)

Όμως, έμειναν έξω από τη «μοιρασιά» οι επιχειρήσεις της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ), που δεν «εκπροσωπούνταν», άλλωστε, στην κυβέρνηση, στην επιτροπή ή αλλού. Έτσι ο Σάμαρανκ απείλησε με αφαίρεση των αγώνων , επικαλούμενος την (υπαρκτή) μεγάλη καθυστέρηση.

ΑΠ' ΕΥΘΕΙΑΣ ΑΝΑΘΕΣΕΙΣ

Ο Σημίτης «πήρε το μήνυμα» και, ως πειθήνιος υπάλληλος που είναι, αμέσως διόρισε ως πρόεδρο της επιτροπής την εκλεκτή της ηγεσίας της ΔΟΕ κ. Γιάννα, η οποία πλέον με περισσή υπεροψία όχι μόνο έχει αναλάβει τον πραγματικό συντονισμό της διυπουργικής επιτροπής επιβάλλοντας πλήρως τα συμφέροντα της ΔΟΕ, αλλά θα διορίσει και τους ανθρώπους της στην επιτροπή του 2004 , αλλάζοντας, πιθανότατα, και τον Μπακούρη.

«Ξορκίζουν» όλοι τις απ' ευθείας αναθέσεις έργων. Έτσι τα έργα, όπως δήλωσε ο Λαλιώτης, δε θα ανατεθούν απ' ευθείας αλλά με short list, δηλ με πρόσκληση μικρού αριθμού εργολάβων, άρα στην ουσία απ' ευθείας ανάθεση, μια και αυτοί μεταξύ τους θα τα έχουν μοιράσει εκ των προτέρων.

Ακόμη και για τις εταιρείες που θ' αναλάβουν την ασφάλεια των αγώνων (σημερινού προϋπολογισμού 150 δις) πιέζουν ΗΠΑ και Ισραήλ, προωθώντας «θυγατρικές» των μυστικών τους υπηρεσιών. Δεν είναι καθόλου άσχετη με το 2004 η έξαρση της «τρομοκρατίας» και η «τρομοκρατολογία» που συντηρείται εδώ και αρκετό καιρό από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης.

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΤΟΥ ΝΤΟΠΑΡΙΣΜΑΤΟΣ

Είναι πασιφανές ότι οι Ολυμπιακοί αγώνες καμία σχέση δεν έχουν με το αθλητικό πνεύμα και το ευ αγωνίζεσθαι. Αποτελούν μια γιγάντια εμπορική επιχείρηση αθλητικού θεάματος, που απευθύνεται σε μια παγκόσμια αγορά, στην οποία ο αθλητισμός κατέχει πολύ μικρό μέρος,

Ο αθλητισμός των Ολυμπιακών αγώνων, και όχι μόνο, είναι πλέον ο επαγγελματικός πρωταθλητισμός των υψηλών επιδόσεων και της φαρμακευτικής «υποστήριξης» (δηλ. του ντοπαρίσματος),ώστε να γίνεται πιο ελκυστικό το «προϊόν», αδιαφορώντας για την ανθρώπινη υγεία (δεν έχει περάσει πολύς χρόνος από τον αιφνίδιο θάνατο αμερικανίδας πρώην παγκόσμιας πρωταθλήτριας σε ηλικία 39 ετών με εξωπραγματικές επιδόσεις στους δρόμους ταχύτητας).

Οι Ολυμπιακοί αγώνες του 2004 ευνοούν μόνο το μεγάλο κεφάλαιο, γι' αυτό, άλλωστε, οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί αγώνες έχουν γίνει πλέον επιχειρήσεις.

Ο ελληνικός λαός καλείται για μι ακόμη φορά, μετά την ΕΟΚ και την ΟΝΕ, ν επωμισθεί ένα τεράστιο οικονομικό βάρος, αυτό των Ολυμπιακών αγώνων. Οι θυσίες αυτές δε πρόκειται να συμβάλουν ούτε στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας ούτε στη βελτίωση τη ποιότητας ζωής του, όπως έγινε και με τι προηγούμενες. Θα θησαυρίσουν οι ολίγοι και το περιβάλλον της πρωτεύουσας θα υποστεί ακόμη μεγαλύτερη υποβάθμιση με την αλόγιστη συσσώρευση τέτοιας μεγάλης κλίμακας έργων.

Είναι σε όλους πρόδηλο πως ο σάλος που ξέσπασε για το θέμα της αναγραφής ή όχι, υποχρεωτικά ή προαιρετικά, του θρησκεύματος στις ταυτότητες είναι ψευδεπίγραφος. Οι ταυτότητες ήσαν απλώς η αφορμή, το έναυσμα των κινητοποιήσεων και κάτι άλλο, πιο ουσιαστικό, αποτελεί την ουσία τους. Γι' αυτό και η γενική αμηχανία που επικρατεί και ο προβληματισμός για το τι περί τίνος, τελικά, πρόκειται και πού μπορεί να οδηγήσει.

Είναι, επίσης, σχεδόν βέβαιο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών θα συμφωνούσε στον, σταδιακά έστω, διαχωρισμό κράτους και εκκλησίας και σε όλα όσα αυτό θα συνεπαγόταν, αν οι περιστάσεις, οι συγκυρίες, εσωτερικές και διεθνείς, δεν ήσαν οι σημερινές.

Το θρήσκευμα, φυσικά, όπως και πολλά άλλα στοιχεία προσωπικού χαρακτήρα, δεν πρέπει να αναγράφεται στις ταυτότητες. Όταν όμως ο Σημίτης (αυτονομημένος ακόμη και από το κόμμα του, κατά τον Ε. Γιαννόπουλο) θέτει το θέμαμέσω των αυλικών του και με τον τρόπο και την ώρα που το θέτει, δημιουργεί πολλές απορίες, τουλάχιστον. Και όταν προβάλλουν το επιχείρημα της ...προστασίας των προσωπικών δεδομένων των πολιτών όλοι, δημόσια ή ιδιωτικά, καγχάζουν... Τι λοιπόν συμβαίνει και αναδύονται τέτοιες «λαοσυνάξεις»;

Τα αίτια του φαινομένου

Εσωτερικά, το σημερινό πολιτικό σκηνικό φαντάζει ακόμη και σ' αυτούς που κατά 87% το νομιμοποίησαν εκλογικά μόλις πριν από 2 μήνες, εφιαλτικό. Οι πολιτικές που από αυτό τεκταίνονται δεν εκφράζουν παρά ένα ελάχιστο ποσοστό κάποιων ευνοημένων διαπλεκομένων με αυτό, πέρα από αυτούς που το σχεδίασαν και το επέβαλαν. Αποτελεί, επομένως, μια τεχνητά διογκωμένη φούσκα, έτοιμη να εκραγεί.

Διεθνώς, το απροκάλυπτο και κυνικό κύμα της αμερικανικής τραπεζοχρηματιστηριακής παγκοσμιοποίησης (που στη χώρα μας εκδηλώνεται, κυρίως με την ένταξη στην ΕΟΚ και στην ΟΝΕ της) απειλεί τα πάντα και τους πάντες. Με προπομπό την ισοπέδωση και εξαφάνιση κάθε ιδιοτυπίας που θα μπορούσε να αποτελέσει έρεισμα για τη δημιουργία θυλάκων αντίστασης, σχεδιάζουν κοινωνίες-εφιάλτες έντρομων ανθρωποειδών.

Αυτά τα βλέπουν ή τα διαισθάνονται οι πολλοί και προσπαθούν να βρουν διέξοδο με άμεση προοπτική. Τα υπάρχοντα γνωστά από τα Μ.Μ.Ε. κόμματα δεν τους καλύπτουν, πλέον. Και έτσι, κατά εκατοντάδες χιλιάδες ξεχύνονται στις «λαοσυνάξεις» που οργανώνει η εκκλησία, μια που, όπως λένε, είναι η μόνη που «τα βάζει με το κατεστημένο» .

Και εδώ ανακύπτει το σοβαρό πρόβλημα, το μεγάλο ερώτημα : Η εκκλησία θα εκφράσει, τελικά, αυτό το διαμορφούμενο κίνημα, που θα παίρνει όλο και πιο σαφή κοινωνικό και πολιτικοϊδεολογικό χαρακτήρα (το κείμενο του Μητροπολίτη Καλαβρύτων είναι αποκαλυπτικό...); Η εκκλησία (όχι αναγκαστικά ο Χριστόδουλος) θα υποκαταστήσει την πραγματική αριστερά ;

Λογικό το ερώτημα

Σε πρώτη ματιά το ερώτημα φαντάζει παράξενο Πώς μπορεί η εκκλησία να κάνει κάτιτέτοιο; Δε θα είναι η πρώτη φορά. Όπου οι συνθήκες δεν επιτρέπουν να εκδηλωθούν, φυσιολογικά, πολιτικά και κοινωνικά κινήματα αμφισβήτησης μέχρι και επανάστασης, αυτά θα βρούν τρόπους απροσδόκητους να εκφρασθούν, οι οποίοι τρόποι όμως θα επηρεάσουν αναλόγως και πολλές φορές μοιραία τις εξελίξεις. Είναι το γνωστό φαινόμενο ειρωνείας ή (και) εκδίκησης της ιστορίας. Κάτι τέτοιο συνέβη στο Ιράν, όταν η αγανάκτηση κατά του καθεστώτος του Σάχη, που ήταν ο χωροφύλακας της Δύσης στην περιοχή, βρήκε έκφραση στο κίνημα των μουλάδων του Χομεϊνί και το ανέτρεψε πλήρως, με τα γνωστά όμως θεοκρατικά στοιχεία που επικράτησαν.

Το ίδιο συμβαίνει σήμερα σε πολλές μουσουλμανικές χώρες, όπου τα λαϊκά κινήματα στρέφονται στο παραδοσιακό Ισλάμ για να εκφράσουν τα κοινωνικά τους αιτήματα (φονταμενταλισμός). Μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο και στη χώρα μας; Και τι προοπτικές μπορεί να έχει;

Θετικές και αρνητικές προοπτικές

Είναι γεγονός πως αυτή τη στιγμή η εκκλησία μόνο έχει τη δυνατότητα κινητοποιήσεων μεγάλου ποσοστού των πολιτών, το οποίο και θα μπορεί να αυξάνεται πέρα από το «χριστεπώνυμο» πλήρωμα των εκκλησιών, όσο θα μπαίνουν στοιχεία κοινωνικά και πολιτικά στις εγκυκλίους των θρησκευτικών ηγετών. Γι' αυτό και η γενική οργή των πολιτικών ηγεσιών, που βλέπουν τη δική τους αδυναμία για κάτι τέτοιο.

Έχει, επίσης, η εκκλησία τη δυνατότητα να προβάλει πολλά στοιχεία του Χριστιανισμού, κοινωνικά και ιδεολογικά, που θα μπορούσαν να γίνουν η βάση ενός κινήματος. ’λλωστε η ελληνική ορθόδοξη εκκλησία δε βαρύνεται, συλλογικά, με εγκλήματα όπως αυτά της καθολικής εκκλησίας, του παπισμού, ούτε ποτέ αποτέλεσε με ιεραποστόλους της «τον πνευματικό στρατό της αποικιοκρατίας». Και η ιστορία του νεώτερου Ελληνισμού είναι πράγματι συνδεδεμένη με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Αρκεί μόνο να σημειωθεί ότι η νεοελληνική συνείδηση διαμορφώθηκε ως αντίσταση στη φραγκική κατάκτηση του 1204 και της γενικής λεηλασίας και των ταπεινώσεων που αυτή επέφερε στα ελλαδικά εδάφη, πρωταρχικά ως ανθενωτισμός ( με τη δυτική, καθολική, εκκλησία).

Φυσικά, υπάρχουν πολλές αντιρρήσεις για το δικαίωμα της εκκλησίας να ασχολείται με άλλα θέματα πέρα από τον πνευματικό της ρόλο. Αυτοί, όμως, που τις προβάλλουν άλλες φορές την κατηγορούν πως δεν ασχολείται με τα κοινωνικά προβλήματα του ποιμνίου της ! Δε διαμαρτύρονται, επίσης όταν η εκκλησία παίρνει ακόμη και πολιτικές θέσεις, εφόσον αυτές βοηθούν την κυβερνητική πολιτική. Κάτι που συνέβη π.χ. στις μαθητικές κινητοποιήσεις-καταλήψεις κατά του τραγέλαφου της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, όταν ο Χριστόδουλος κάλεσε με αυστηρούς τόνους τους μαθητές να επιστρέψουν στα θρανία τους και εισέπραξε δίκαια το εύστοχο «κάτσε καλά, Χριστόδουλε!».

Από την άλλη το όποιο κίνημα δημιουργηθεί με βάση την αντίδραση της εκκλησίας και υπό την ηγεσία της έχει πολλά αρνητικά γνωρίσματα. Η εκκλησία είναι θεσμός και άρα μέρος της Πολιτείας, όμως τα κύρια γνωρίσματα των λειτουργών της, του κλήρου είναι εν πολλοίς ο αναχρονισμός, η θρησκοληψία, και (κυρίως στις ανώτερες βαθμίδες) η ιδιοτέλεια. Έχουν προσφέρει πολλά για τη στήριξη «του Γένους», όμως βαρύνονται και με πολλά για τις σχέσεις τους με τη σουλτανική εξουσία, με τους κοτζαμπάση δες, για την αντίδραση τους σε κάθε προοδευτική εξέλιξη, για τη στάση τους στην κατοχή, στον εμφύλιο (με πολλές είναι αλήθεια φωτεινές εξαιρέσεις), στη δικτατορία. Πώς θα μπορούσε λοιπόν να προσελκύσει και να καθοδηγήσει τους πράγματι προοδευτικούς; θα τη δέχονταν, ενδεχομένως, ως σύμμαχο και συμμέτοχο στο διαμορφούμενο κίνημα κατά της εσωτερικής και εξωτερικής απειλής, ποτέ όμως ως ηγεσία, και δικαιολογημένα.

Ένα εφιαλτικό σενάριο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στα παραπάνω η αναφορά γίνεται στην εκκλησία και όχι στο Χριστόδουλο. Ο διαχωρισμός είναι αναγκαίος. Είναι αλήθεια, βέβαια, ότι ο Χριστόδουλος της έδωσε αυτή τη δυναμική, λόγω των ικανοτήτων του, αλλά και λόγω της πρωτοφανούς, πριμοδότησης και προώθησης του από τα Μ.Μ.Ε. Η αντίδραση της εκκλησίας στο θέμα των ταυτοτήτων και σε όσα προετοιμάζονται για να ακολουθήσουν στο πνεύμα της συμμόρφωσης στις απαιτήσεις της ΕΟΚ και της αμερικανικής παγκοσμιοποίησης θα εκδηλώνονταν ούτως ή άλλως, με ή χωρίς το Χριστόδουλο, δε θα έπαιρνε όμως αμέσως αυτήν την έκταση.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ποιος βοήθησε καθοριστικά στην εκλογή του. Είναι γεγονός πως ο Μπέρνς θριαμβολογούσε, όταν εξελέγη ο Χριστόδουλος.

Έκαναν, λοιπόν λάθος οι Αμερικάνοι;

Μάλλον απίθανο. Το πιθανότερο είναι πως στα σχέδια τους για την προώθηση της παγκοσμιοποίησης τους προέβλεπαν τις πιθανές αντιδράσεις και τα ενδεχόμενα κινήματα που αυτή θα προκαλούσε. Δεν είναι λοιπόν παράλογο να υποθέσει κανείς πως θα τους διευκόλυνε να προωθήσουν και ευνοήσουν κινήματα που η ηγεσία τους θα ήταν, τουλάχιστον, φιλική προς αυτούς !!

Δε χρειάζεται να ειπωθεί τι θα συμβεί, αν τα παραπάνω είναι, έστω και σχετικά, αληθή. Το υπό εκκόλαψη κίνημα να είναι εξ υπ' αρχής υπονομευμένο, και αυτό ανεξάρτητα από το πώς θα αντιδράσει η εκκλησία, που δεν ταυτίζεται, βέβαια, με το Χριστόδουλο.

Γι' αυτό απαιτείται προσοχή και όχι σπουδή στις εκτιμήσεις και συνακόλουθες ενέργειες...

Είναι σε όλους πρόδηλο πως ο σάλος που ξέσπασε για το θέμα της αναγραφής ή όχι, υποχρεωτικά ή προαιρετικά, του θρησκεύματος στις ταυτότητες είναι ψευδεπίγραφος. Οι ταυτότητες ήσαν απλώς η αφορμή, το έναυσμα των κινητοποιήσεων και κάτι άλλο, πιο ουσιαστικό, αποτελεί την ουσία τους. Γι' αυτό και η γενική αμηχανία που επικρατεί και ο προβληματισμός για το τι περί τίνος, τελικά, πρόκειται και πού μπορεί να οδηγήσει.

Είναι, επίσης, σχεδόν βέβαιο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών θα συμφωνούσε στον, σταδιακά έστω, διαχωρισμό κράτους και εκκλησίας και σε όλα όσα αυτό θα συνεπαγόταν, αν οι περιστάσεις, οι συγκυρίες, εσωτερικές και διεθνείς, δεν ήσαν οι σημερινές.

Το θρήσκευμα, φυσικά, όπως και πολλά άλλα στοιχεία προσωπικού χαρακτήρα, δεν πρέπει να αναγράφεται στις ταυτότητες. Όταν όμως ο Σημίτης (αυτονομημένος ακόμη και από το κόμμα του, κατά τον Ε. Γιαννόπουλο) θέτει το θέμαμέσω των αυλικών του και με τον τρόπο και την ώρα που το θέτει, δημιουργεί πολλές απορίες, τουλάχιστον. Και όταν προβάλλουν το επιχείρημα της ...προστασίας των προσωπικών δεδομένων των πολιτών όλοι, δημόσια ή ιδιωτικά, καγχάζουν... Τι λοιπόν συμβαίνει και αναδύονται τέτοιες «λαοσυνάξεις»;

Τα αίτια του φαινομένου

Εσωτερικά, το σημερινό πολιτικό σκηνικό φαντάζει ακόμη και σ' αυτούς που κατά 87% το νομιμοποίησαν εκλογικά μόλις πριν από 2 μήνες, εφιαλτικό. Οι πολιτικές που από αυτό τεκταίνονται δεν εκφράζουν παρά ένα ελάχιστο ποσοστό κάποιων ευνοημένων διαπλεκομένων με αυτό, πέρα από αυτούς που το σχεδίασαν και το επέβαλαν. Αποτελεί, επομένως, μια τεχνητά διογκωμένη φούσκα, έτοιμη να εκραγεί.

Διεθνώς, το απροκάλυπτο και κυνικό κύμα της αμερικανικής τραπεζοχρηματιστηριακής παγκοσμιοποίησης (που στη χώρα μας εκδηλώνεται, κυρίως με την ένταξη στην ΕΟΚ και στην ΟΝΕ της) απειλεί τα πάντα και τους πάντες. Με προπομπό την ισοπέδωση και εξαφάνιση κάθε ιδιοτυπίας που θα μπορούσε να αποτελέσει έρεισμα για τη δημιουργία θυλάκων αντίστασης, σχεδιάζουν κοινωνίες-εφιάλτες έντρομων ανθρωποειδών.

Αυτά τα βλέπουν ή τα διαισθάνονται οι πολλοί και προσπαθούν να βρουν διέξοδο με άμεση προοπτική. Τα υπάρχοντα γνωστά από τα Μ.Μ.Ε. κόμματα δεν τους καλύπτουν, πλέον. Και έτσι, κατά εκατοντάδες χιλιάδες ξεχύνονται στις «λαοσυνάξεις» που οργανώνει η εκκλησία, μια που, όπως λένε, είναι η μόνη που «τα βάζει με το κατεστημένο» .

Και εδώ ανακύπτει το σοβαρό πρόβλημα, το μεγάλο ερώτημα : Η εκκλησία θα εκφράσει, τελικά, αυτό το διαμορφούμενο κίνημα, που θα παίρνει όλο και πιο σαφή κοινωνικό και πολιτικοϊδεολογικό χαρακτήρα (το κείμενο του Μητροπολίτη Καλαβρύτων είναι αποκαλυπτικό...); Η εκκλησία (όχι αναγκαστικά ο Χριστόδουλος) θα υποκαταστήσει την πραγματική αριστερά ;

Λογικό το ερώτημα

Σε πρώτη ματιά το ερώτημα φαντάζει παράξενο Πώς μπορεί η εκκλησία να κάνει κάτιτέτοιο; Δε θα είναι η πρώτη φορά. Όπου οι συνθήκες δεν επιτρέπουν να εκδηλωθούν, φυσιολογικά, πολιτικά και κοινωνικά κινήματα αμφισβήτησης μέχρι και επανάστασης, αυτά θα βρούν τρόπους απροσδόκητους να εκφρασθούν, οι οποίοι τρόποι όμως θα επηρεάσουν αναλόγως και πολλές φορές μοιραία τις εξελίξεις. Είναι το γνωστό φαινόμενο ειρωνείας ή (και) εκδίκησης της ιστορίας. Κάτι τέτοιο συνέβη στο Ιράν, όταν η αγανάκτηση κατά του καθεστώτος του Σάχη, που ήταν ο χωροφύλακας της Δύσης στην περιοχή, βρήκε έκφραση στο κίνημα των μουλάδων του Χομεϊνί και το ανέτρεψε πλήρως, με τα γνωστά όμως θεοκρατικά στοιχεία που επικράτησαν.

Το ίδιο συμβαίνει σήμερα σε πολλές μουσουλμανικές χώρες, όπου τα λαϊκά κινήματα στρέφονται στο παραδοσιακό Ισλάμ για να εκφράσουν τα κοινωνικά τους αιτήματα (φονταμενταλισμός). Μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο και στη χώρα μας; Και τι προοπτικές μπορεί να έχει;

Θετικές και αρνητικές προοπτικές

Είναι γεγονός πως αυτή τη στιγμή η εκκλησία μόνο έχει τη δυνατότητα κινητοποιήσεων μεγάλου ποσοστού των πολιτών, το οποίο και θα μπορεί να αυξάνεται πέρα από το «χριστεπώνυμο» πλήρωμα των εκκλησιών, όσο θα μπαίνουν στοιχεία κοινωνικά και πολιτικά στις εγκυκλίους των θρησκευτικών ηγετών. Γι' αυτό και η γενική οργή των πολιτικών ηγεσιών, που βλέπουν τη δική τους αδυναμία για κάτι τέτοιο.

Έχει, επίσης, η εκκλησία τη δυνατότητα να προβάλει πολλά στοιχεία του Χριστιανισμού, κοινωνικά και ιδεολογικά, που θα μπορούσαν να γίνουν η βάση ενός κινήματος. ’λλωστε η ελληνική ορθόδοξη εκκλησία δε βαρύνεται, συλλογικά, με εγκλήματα όπως αυτά της καθολικής εκκλησίας, του παπισμού, ούτε ποτέ αποτέλεσε με ιεραποστόλους της «τον πνευματικό στρατό της αποικιοκρατίας». Και η ιστορία του νεώτερου Ελληνισμού είναι πράγματι συνδεδεμένη με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Αρκεί μόνο να σημειωθεί ότι η νεοελληνική συνείδηση διαμορφώθηκε ως αντίσταση στη φραγκική κατάκτηση του 1204 και της γενικής λεηλασίας και των ταπεινώσεων που αυτή επέφερε στα ελλαδικά εδάφη, πρωταρχικά ως ανθενωτισμός ( με τη δυτική, καθολική, εκκλησία).

Φυσικά, υπάρχουν πολλές αντιρρήσεις για το δικαίωμα της εκκλησίας να ασχολείται με άλλα θέματα πέρα από τον πνευματικό της ρόλο. Αυτοί, όμως, που τις προβάλλουν άλλες φορές την κατηγορούν πως δεν ασχολείται με τα κοινωνικά προβλήματα του ποιμνίου της ! Δε διαμαρτύρονται, επίσης όταν η εκκλησία παίρνει ακόμη και πολιτικές θέσεις, εφόσον αυτές βοηθούν την κυβερνητική πολιτική. Κάτι που συνέβη π.χ. στις μαθητικές κινητοποιήσεις-καταλήψεις κατά του τραγέλαφου της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, όταν ο Χριστόδουλος κάλεσε με αυστηρούς τόνους τους μαθητές να επιστρέψουν στα θρανία τους και εισέπραξε δίκαια το εύστοχο «κάτσε καλά, Χριστόδουλε!».

Από την άλλη το όποιο κίνημα δημιουργηθεί με βάση την αντίδραση της εκκλησίας και υπό την ηγεσία της έχει πολλά αρνητικά γνωρίσματα. Η εκκλησία είναι θεσμός και άρα μέρος της Πολιτείας, όμως τα κύρια γνωρίσματα των λειτουργών της, του κλήρου είναι εν πολλοίς ο αναχρονισμός, η θρησκοληψία, και (κυρίως στις ανώτερες βαθμίδες) η ιδιοτέλεια. Έχουν προσφέρει πολλά για τη στήριξη «του Γένους», όμως βαρύνονται και με πολλά για τις σχέσεις τους με τη σουλτανική εξουσία, με τους κοτζαμπάση δες, για την αντίδραση τους σε κάθε προοδευτική εξέλιξη, για τη στάση τους στην κατοχή, στον εμφύλιο (με πολλές είναι αλήθεια φωτεινές εξαιρέσεις), στη δικτατορία. Πώς θα μπορούσε λοιπόν να προσελκύσει και να καθοδηγήσει τους πράγματι προοδευτικούς; θα τη δέχονταν, ενδεχομένως, ως σύμμαχο και συμμέτοχο στο διαμορφούμενο κίνημα κατά της εσωτερικής και εξωτερικής απειλής, ποτέ όμως ως ηγεσία, και δικαιολογημένα.

Ένα εφιαλτικό σενάριο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στα παραπάνω η αναφορά γίνεται στην εκκλησία και όχι στο Χριστόδουλο. Ο διαχωρισμός είναι αναγκαίος. Είναι αλήθεια, βέβαια, ότι ο Χριστόδουλος της έδωσε αυτή τη δυναμική, λόγω των ικανοτήτων του, αλλά και λόγω της πρωτοφανούς, πριμοδότησης και προώθησης του από τα Μ.Μ.Ε. Η αντίδραση της εκκλησίας στο θέμα των ταυτοτήτων και σε όσα προετοιμάζονται για να ακολουθήσουν στο πνεύμα της συμμόρφωσης στις απαιτήσεις της ΕΟΚ και της αμερικανικής παγκοσμιοποίησης θα εκδηλώνονταν ούτως ή άλλως, με ή χωρίς το Χριστόδουλο, δε θα έπαιρνε όμως αμέσως αυτήν την έκταση.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ποιος βοήθησε καθοριστικά στην εκλογή του. Είναι γεγονός πως ο Μπέρνς θριαμβολογούσε, όταν εξελέγη ο Χριστόδουλος.

Έκαναν, λοιπόν λάθος οι Αμερικάνοι;

Μάλλον απίθανο. Το πιθανότερο είναι πως στα σχέδια τους για την προώθηση της παγκοσμιοποίησης τους προέβλεπαν τις πιθανές αντιδράσεις και τα ενδεχόμενα κινήματα που αυτή θα προκαλούσε. Δεν είναι λοιπόν παράλογο να υποθέσει κανείς πως θα τους διευκόλυνε να προωθήσουν και ευνοήσουν κινήματα που η ηγεσία τους θα ήταν, τουλάχιστον, φιλική προς αυτούς !!

Δε χρειάζεται να ειπωθεί τι θα συμβεί, αν τα παραπάνω είναι, έστω και σχετικά, αληθή. Το υπό εκκόλαψη κίνημα να είναι εξ υπ' αρχής υπονομευμένο, και αυτό ανεξάρτητα από το πώς θα αντιδράσει η εκκλησία, που δεν ταυτίζεται, βέβαια, με το Χριστόδουλο.

Γι' αυτό απαιτείται προσοχή και όχι σπουδή στις εκτιμήσεις και συνακόλουθες ενέργειες...