ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ
Ασυνήθιστες (;) εξελίξεις, που γίνονται τώρα πλέονευρύτερα ορατές, παρατηρούνται στην Τουρκία τα τελευταία χρόνια.
Δικτατορικό καθεστώς
Βασικό στοιχείο της Τουρκίας ως κράτους είναι ηδια της βίας επιβολή τουρκικής εθνικής συνείδησης στους λαούς και στιςομάδες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που απάρτιζαν την ΟθωμανικήΑυτοκρατορία και που δεν ήταν Τούρκοι (οι Τούρκοι ήταν και είναι μειοψηφία)Σχέδιο και καθοδήγηση γερμανική, πού υλοποιήθηκε από τους νεότουρκους τουΚεμάλ με τις γενοκτονίες των Αρμενίων και των Ποντίων. Έκτοτε ο κεμαλισμόςαποτελεί την επίσημη ιδεολογία (Η ευτυχία του να είσαι Τούρκος. Ο μόνοςφίλος του Τούρκου είναι ο Τούρκος.)
Τοποτηρητής αυτής της «ακεραιότητας) της Τουρκίαςείναι ο στρατός. Το τουρκικό στρατοκρατικό καθεστώς με το μανδύα κοινοβουλευτικής«δημοκρατίας» είναι στυγνή δικτατορία από τις πλέον ειδεχθείς. Κόμματακαι πολιτικοί εκτός νόμου, λευκά κελιά, πολιτικοί κρατούμενοι, βασανιστήρια,« εξαφανίσεις» εκτελέσεις από παρακρατικούς, ερήμωση και σφαγές στο Κουρδιστάν.
Η μορφή αυτή διακυβέρνησης είναι απόρροια της δημιουργίαςτης Τουρκίας και της διατήρησης της. Συνεπώς δε μπορεί ούτε καν να εξωραισθείγια το θεαθήναι. Εκδημοκρατισμός θα σημάνει πιθανότατα τη διάλυσή της ήτουλάχιστον τη ριζική αλλαγή της κρατικής της συγκρότησης.
Στρατός και κοινωνία
Οι Νεότουρκοι ευνόησαν τα αστικά στρώματα σε βάροςτων γαιοκτημόνων-πασάδων, που είχαν τις τοπικές εξουσίες, προκειμένου ναεπιβάλουν ενιαίο κρατικό συγκεντρωτικό σύστημα. Η στρατιωτική ιεραρχίακαι η διοικητική κάστα ήταν κατά την Οθωμανική Αυτοκρατορία και είναι καιτώρα η πραγματική άρχουσα τάξη. Στελεχώνεται αξιοκρατικά από την αφρόκρεματης κοινωνίας και τα στελέχη τους αποκτούν υψηλό μορφωτικό επίπεδο.
Έτσι παραδοσιακά ο Στρατός έχει σημαντικά κοινωνικάερείσματα στον πληθυσμό με το ιδεολόγημα του κεμαλισμού, δηλ. του εγγυητήτης «ακεραιότητας», που ενισχύεται και με τα τεράστια κονδύλια, που διαχειρίζεται.Από τη δεκαετία του 70 ξεκίνησε και κορυφώθηκε μετά τη διάλυση της ΣοβιετικήςΈνωσης το χτίσιμο της εικόνας της Τουρκίας ως τοπικής υπερδύναμης με τοπρόσχημα της εχθρικής περικύκλωσης, που ισχυροποίησε περισσότερο το ρόλοτων στρατιωτικών, θέλοντας μάλιστα να κρατούν τα προσχήματα για εσωτερικούςκαι εξωτερικούς λόγους, δηλ ότι η Τουρκία είναι δημοκρατία, επέβαλαν στοΣύνταγμα του 1982 (επί Εβρέν) θεσμικό ρόλο για το στρατό με το πανίσχυροσυμβούλιο εθνικής ασφάλειας ώστε να ελέγχουν απολύτως την κυβερνητική πολιτικήκαι γενικότερα την πολιτική ζωή και ν' αποφεύγουν τα στρατιωτικά πραξικοπήματα.
Τα αστικά στρώματα επωφελήθηκαν σε πρώτη φάση απότην ενοποίηση της εσωτερικής αγοράς γι' αυτό και δεν αντέδρασαν πολιτικάστο δικτατορικό σύστημα διακυβέρνησης.
Εκδηλώσεις αντίδρασης, είτε από διανοούμενους, είτεαπό πολίτες, που πρόβαλλαν τα ιδιαίτερα πολιτιστικά χαρακτηριστικά τουςείτε, αργότερα, από οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς αντιμετωπίζοντανκατά κανόνα με την κατηγορία της υπονόμευσης της ακεραιότητας της Τουρκίας.
Οι αντιδράσεις
Τα τελευταία χρόνια έχουν παρουσιασθεί σοβαρές ρωγμέςστο τουρκικό καθεστώς που οφείλονται κυρίως :
στον αγώνα των Κούρδων
στην συνειδητοποίηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών(θρησκευτικών, εθνικών, πολιτιστικών) λαών, ομάδων, ή στρωμάτων.
στην άνοδο των αστικών στρωμάτων που διεκδικούνπλέον αποφασιστική συμμετοχή στις πολιτικές αποφάσεις με στόχο το άνοιγμαπρος το εξωτερικό των αγορών.
Η κρίση φαίνεται πλέον σε πολιτικό και πολιτειακό επίπεδο.
Η άρνηση του Προέδρου της Δημοκρατίας Αχμέτ Σεζέρνα υπογράψει διάταγμα για απόλυση των ισλαμιστών δημοσίων υπαλλήλων (μ'αυτό συμφωνεί το 70 % των ερωτηθέντων σε σφυγμομέτρηση), που ζητά το ΓενικόΕπιτελείο.
Η αποτυχία του στρατού να παρατείνει τη θητεία του Ντεμιρέλ.
Ο προηγούμενος πρόεδρος του Ανώτατου ΑκυρωτικούΔικαστηρίου Βουράλ Σαβάς χαρακτήρισε, πέρσι, παράνομο το σύνταγμα του 1982επειδή επιβλήθηκε με τη δύναμη των όπλων. Η Χουριέτ μάλιστα μετά την ομιλίααυτή δημοσίευσε τους βαθμούς του στο λύκειο όπου ο βαθμός του στο μάθηματης «εθνικής ασφαλείας» (σ.σ !!!) δεν ήταν ιδιαίτερα καλός.
Ο Γιλμάζ να καθησυχάζει τους στρατιωτικούς: «δεθα διαλυθούμε αν μπούμε στην ΕΕ».
Διανοούμενοι, καθηγητές πανεπιστημίων μιλούν ανοιχτάγια την ανάγκη του τέλους του κεμαλισμού και το σεβασμό των ανθρωπίνωνδικαιωμάτων .
Τούρκος πολίτης να δηλώνει ότι τελευταία ανακάλυψεότι δεν είναι Τούρκος όπως νόμιζε αλλά Πόντιος (δηλ. Έλληνας) και ότι υπάρχουντουλάχιστον 300.000 Πόντιοι στην Τουρκία (στην πραγματικότηταυπάρχουν πολλοί περισσότεροι). Κάτι ανάλογο άλλωστε συνέβη με τους Κούρδους. Με τους σεισμούς κατέρρευσε στη συνείδηση του πληθυσμού η εικόνα τουπανίσχυρου κράτους και του στρατού-πατέρα.
Οι σχέσεις μας μετην Τουρκία
Την πολιτική της ελληνοτουρκικής «προσέγγισης» σχεδίασανεπί χάρτου η γραφειοκρατία και οι «εγκέφαλοι» του Στέϊτ Ντιπάρτμεντ σανγενική συνταγή για την, προς το συμφέρον των ΗΠΑ, επίλυση των περιφερειακώνσυγκρούσεων. Τα συμφέροντα των ΗΠΑ είναι η διατήρηση του τουρκικού καθεστώτοςμε τη σημερινή του δομή.
Η διατήρησή του φθάνει μέχρι παραχωρήσεις εθνικήςμας κυριαρχίας από το ενδοτικό δίδυμο Σημίτη-Γιωργάκη, όπως άλλωστε προβλέπειη απόφαση του Ελσίνκι που αναγνωρίζει διαφορές. (Όλες οι διαφορές να επιλυθούν,αν αποτύχουν οι διμερείς διαπραγματεύσεις, στη Χάγη).
Η «προσέγγιση» αφορά τις ελίτ των δύο χωρών που ισχυροποιείτο σημερινό καθεστώς και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη χώρα μας για να δικαιολογήσειτις σχεδιαζόμενες παραχωρήσεις.
Η υποστήριξη εκ μέρους της Ελλάδας της τουρκικής αστικήςτάξης για την είσοδό της στην ΕΟΚ δεν πρόκειται να βοηθήσει τον εκδημοκρατισμόκαι άρα τη μείωση ή και κατάργηση της τουρκικής απειλής. Η τουρκική αστικήτάξη έχει κάθε συμφέρον να διατηρήσει τη σημερινή «ακεραιότητα» της ενιαίαςτουρκικής αγοράς, που μόνο ο στρατός μπορεί να της εγγυηθεί.
Συνεπώς θα επιδιώξει με τους στρατιωτικούς ένα συμβιβασμό,που όμως δε θα μεταβάλει ουσιαστικά τη φύση καθεστώτος.
Η Ελλάδα έχει κάθε συμφέρον για τον εκδημοκρατισμότης Τουρκίας. Αυτό σημαίνει την κατάργηση του στρατοκρατικού καθεστώτοςκαι την δημοκρατική έκφραση όλων των εθνικών, πολιτιστικών, κοινωνικώνστοιχείων της. Η Ελλάδα οφείλει στο πλαίσιο αυτό ν' αναπτύξει και να διευρύνειτη στήριξη των στοιχείων αυτών, να «εξάγει» πολιτισμό και σχέσεις αλληλεγγύηςπρος όλους τους .καταπιεζόμενους, διανοούμενους, κ.λ.π., ενώ παράλληλαν' αντιτάσσεται έμπρακτα στις απειλές κατά της εθνικής κυριαρχίας και τουτουρκικού δικτατορικού καθεστώτος.
Κατηγορία
Φύλλο 77 Σεπτεμβρίου 2000