ΕΝΑΣ ΠΟΛΥΠΟΛΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ, ΠΛΕΟΝ, ΕΦΙΚΤΟΣ
Η πολιτική αλλαγή στις ΗΠΑ, παρά το σύνθημα του νέου ενοίκου του Λευκού Οίκου «οι ΗΠΑ επανέρχονται», δε διαφοροποιεί ουσιωδώς την τάση μείωσης της παγκόσμιας επιρροής της, ενώ η προσπάθεια αναβίωσης της αμερικανοευρωπαϊκής «παγκοσμιοποίησης», μετά την «ανακούφιση» από την απομάκρυνση Τραμπ, προσκρούει στις αντιτιθέμενες στοχεύσεις των δυτικών χωρών καθώς και στην αναγκαιότητα στήριξης των κρατικών τους δομών για την αντιμετώπιση της πανδημίας, που τις υποχρεώνει ν’ασκήσουν τις «τρισκατάρατες», για τους παγκοσμιοποιητές, κεϋνσιανές πολιτικές, ώστε να μην καταρρεύσουν οικονομικά και κοινωνικά. Το έθνος-κράτος είναι εδώ...
Η νέα αμερικανική διοίκηση επιχειρεί, τουλάχιστον, να «συμμαζέψει» το λεγόμενο δυτικό στρατόπεδο με αμφίβολα αποτελέσματα, επειδή δεν αντέχει πλέον ούτε στρατιωτικές επεμβάσεις, ούτε εγκατάσταση αμερικανικού στρατού στο εξωτερικό. Μάλιστα όπου μπορεί απεμπλέκεται στρατιωτικά, όπως τώρα στο Αφγανιστάν. Βασίζεται, κυρίως, στην διπλωματική και στην (φθίνουσα) οικονομική της ισχύ, μια και το δολάριο χάνει σταδιακά το πλεονέκτημα του παγκόσμιου αποθεματικού χρήματος. Η ανάδυση της ισχύος της Κίνας με την οικονομική διείσδυσή της σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και σε δυτικές, και με την εκμετάλλευση της εξαγωγής της πανδημίας την καθιστούν ως τον πιο επικίνδυνο «παίκτη» παγκοσμίως. Η σταθερά διπλωματική και στρατιωτική, αλλά όχι οικονομική, προς το παρόν, ισχύς της Ρωσίας αποτελεί ήσσονος σημασίας κίνδυνο για τις ΗΠΑ, όμως είναι ένας ισχυρός πόλος επιρροής, ιδιαίτερα στον περίγυρο των χωρών του πρώην Σοβιετικού μπλοκ, στην Μ.Ανατολή, σε Λιβύη, Αίγυπτο κ.λπ.
Ο επιθετικός ισλαμισμός (τζιχάντ) που θέλει να εκφράζει ο Ερντογάν προκαλεί, πλέον, κίνδυνο όχι μόνο για όλα τα αραβικά συντηρητικά καθεστώτα που συσπειρώνονται εναντίον αυτής της αλλοπρόσαλλης τουρκικής επιθετικής ερντογανικής πολιτικής, που αναβιώνει ιστορικές μνήμες της οθωμανικής κατοχής τους, αλλά και για τις δυτικοευρωπαϊκές χώρες μέσω των Τούρκων μεταναστών που θέλει να τους εργαλειοποιήσει, για να πιέζει για πολιτικές υπέρ της Τουρκίας. Να έχει σχέση με Ρωσία, Κίνα αλλά και με ΗΠΑ. Πολλά καρπούζια...
Ενα δείγμα της ερντογανικής πολιτικής είναι η στάση του στην πρόσφατη ένοπλη αντιπαράθεση Νετανιάχου-ισλαμικής Χαμάς. Ο Νετανιάχου, υπηρεσιακός υπερδεξιός πρωθυπουργός, προκειμένου να ισχυροποιήσει τη θέση του διώχνει Αραβες ισραηλινούς πολίτες από τα σπίτια τους, που έχουν τραβήξει τα πάνδεινα από το 1948, για να κτίσει εβραϊκό οικισμό προκαλώντας μαζικές αντιδράσεις. Η ισλαμιστική Χαμάς αυτόκλητη, λες και ήταν σε συνεννόηση μ’ αυτόν, εξαπολύει πλήθος ρουκετών μέσα από κατοικημένες περιοχές της Γάζας τυφλά σε πόλεις του Ισραήλ κτυπώντας άμαχους, προκαλώντας τον Νετανιάχου να σκοτώνει αμάχους στη Γάζα. Το σκηνικό στήθηκε. Κι εκεί, ενώ Αραβικές χώρες, Γαλλία κ.λπ. ζητούσαν τερματισμό, ο Ερντογάν, που επιδίωκε ως τότε επαναπροσέγγιση με το Ισραήλ και με τις άλλες Αραβικές χώρες, ξαφνικά επιτέθηκε λάβρος κατά του Ισραήλ, του Μπάιντεν, του ΟΗΕ και προκάλεσε, εκτός των άλλων, την μήνι των Αραβικών χωρών. Ετσι τορπίλισε ο ίδιος την δική του πολιτική. Η εκεχειρία επιτεύχθηκε ως γνωστόν με την μεσολάβηση της Αιγύπτου με αμερικανική προτροπή. Φαίνεται καθαρά ότι η διαμάχη αυτή δεν συμφέρει τις ΗΠΑ, το Ιράν, την Ρωσία, τις Αραβικές χώρες, την Γαλλία κ.λπ. εκτός του Νετανιάχου, της Χαμάς και του Ερντογάν.
Η ΗΤΤΑ ΤΡΑΜΠ
Οι υπέρμαχοι της παγκοσμιοποίησης (υπερεθνικές εταιρείες, τραπεζίτες, η γερμανική εκδοχή της Ε.Ε., οι υπερεθνικές μαζώξεις Μπίλντεμπεργκ, Νταβός, Δελφών κ.λπ.), που αποφασίζουν ερήμην των λαών, εναντιώθηκαν σφόδρα στον αιρετικό Τραμπ με αλλεπάλληλες διώξεις που δεν αντιμετώπισε ποτέ άλλοτε Αμερικανός Πρόεδρος. Ποτέ άλλοτε δεν διακόπηκε ο λόγος σε τηλεοπτικό μέσο σε Πρόεδρο παρά μόνο στον Τραμπ. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον απέκλεισαν. Ακόμη κι αν είχε αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο, τον δίκαζαν για έκπτωση από το προεδρικό αξίωμα, για να εξασφαλίσουν ότι δεν θα επανέλθει ποτέ στην εξουσία. Ομως δεν ήταν αυτοί οι λόγοι που έχασε τις εκλογές. Ισχυρίσθηκε ότι υπήρξε νοθεία με τις επιστολικές ψήφους, που ήταν αυξημένες, πιθανόν λόγω πανδημίας. Στις εκλογές του 2016 οι επιστολικές ψήφοι ήταν 33 εκατ. επί 139 εκατ ψήφων, ενώ το 2020 82 εκατ. επί 166,5 εκατ. ψήφων. Η συμμετοχή το 2016 στις εκλογές ήταν 55,7% (Τραμπ 63 εκατ. ψήφους, Χίλαρυ 66 εκατ.), ενώ το 2020 η συμμετοχή ανέβηκε στο 66,7% (Τραμπ 74 εκατ. ψήφους, Μπάιντεν 82 εκατ.). Παρά τη μέχρι τέλους αμφισβήτηση των εκλογικών αποτελεσμάτων δε δικαιώθηκε ούτε και σε Πολιτείες που ελέγχουν οι Ρεπουμπλικάνοι.
Στο φύλλο 183 Ιούνιος 2020 γράφαμε «Αν δε μεσολαβούσε η πανδημία, η εκλογή Τραμπ θα ήταν σχεδόν βέβαιη, δεδομένου ότι ο αντίπαλός του Μπάιντεν δεν εμπνέει ούτε τους ψηφοφόρους των Δημοκρατικών, όπως η αλήστου μνήμης Χίλαρι. Ομως η βιασύνη του να έχει το προβάδισμα στις εκλογές και για να μη μεταστραφεί προς το χειρότερο η καλή, ως τότε, αμερικανική οικονομία, θεώρησε την πανδημία εμπόδιο στο δρόμο του για μια νέα οπροεδρική θητεία. Ετσι, όταν οι θάνατοι αυξάνονταν ραγδαία, (σ.σ είχαν τότε υπερβεί τις 230.000) ο Τραμπ βρισκόταν εκτός κλίματος με αντιφατικές δηλώσεις και θέσεις ή την αναζήτηση «εχθρών». <...>. Αυτά έδειξαν μια κατακερματισμένη κοινωνία ...» . Ομως ακόμη και εάν υποθέσουμε ότι αντιμετώπιζε σωστά την πανδημία η αμερικανική οικονομία, το ισχυρό ατού του Τραμπ, θα χειροτέρευε ούτως ή άλλως, κάτι που οι αντίπαλοί του το εκμεταλλεύτηκαν. Αν η οικονομία πήγαινε καλά, ακόμη και εάν υποθέσουμε ότι όντως έγινε νοθεία με τις επιστολικές ψήφους, αυτό δε θα απέτρεπε την επανεκλογή του. Ο Μπάιντεν εξελέγη, επειδή οι αντίπαλοι του Τραμπ κατάφεραν στις αμερικανικές εκλογές να καταψηφισθεί.
Η αποχώρηση Τραμπ από το προσκήνιο δε σημαίνει ότι η «παγκοσμιοποίηση» κέρδισε και ότι εξέλιπαν οι λόγοι για τους οποίους εκλέχτηκε. Εσωτερικά οι λόγοι αυτοί είναι η αποβιομηχάνιση, η μεγάλη φτώχεια με τον προκλητικό πλούτο των ολίγων, η διάλυση της κοινωνικής συνοχής που επέτειναν οι «προοδευτικοί» Κλίντον και Ομπάμα, που άλλα υποσχέθηκαν και άλλα έπραξαν, βαθύνοντας ακόμη περισσότερο τις ανισότητες και την κοινωνική οργή.
Για την Ελλάδα η προεδρία Τραμπ, παρά τη διαφοροποίηση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ήταν καταστροφική. Ευνόησε την Τουρκία ν’ αναδειχθεί σε περιφερειακή δύναμη για δικούς του ιδιοτελείς λόγους, παρά τις αδυναμίες της Τουρκίας, με τον Ερντογάν να επεμβαίνει ανεξέλεγκτα και να απειλεί τους πάντες. «Πούλησε» τους Κούρδους για να επέμβει ο Ερντογάν στη Συρία και να κάνει εθνοκάθαρση στις κουρδικές περιοχές και έτσι «ανέχτηκε» την τουρκική επέμβαση στη Λιβύη. Χαρακτηριστικό της εύνοιας Τραμπ προς τον Ερντογάν ήταν η περιβόητη «πολιτική των γαμπρών» τους, που λειτουργούσαν ως άτυποι διαμεσολαβητές. Η απομονωτική πολιτική Τραμπ επιτάχυνε την παγκόσμια τάση για έναν πολυπολικό κόσμο.
Η ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΜΠΑΙΝΤΕΝ
Ο Μπάιντεν, παρά τη προέλευσή του από το βαθύ κατεστημένο, δεν φαίνεται ν’ ακολουθεί τις νεοφιλελεύθερες συνταγές των «προοδευτικών» Κλίντον Ομπάμα. Αλλωστε η σημερινή εποχή πόρρω απέχει από τις δεκαετίες του ‘90 και του 2000. Στο εσωτερικό βλέποντας τον κατακερματισμό της αμερικανικής κοινωνίας, ανάμεσα στους φτωχοποιημένους λευκούς των «ζωνών της σκουριάς», τον προκλητικό πλούτο των «ακτών», το ρατσισμό και τον κοινωνικό αποκλεισμό αφροαμερικανών, λατίνων και ασιατών έχει εξαγγείλει ένα νέο New Deal με 2,3 τρις δολ. για κατασκευες υποδομών, που θα δημιουργήσει εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Παράλληλα σκοπεύει να αυξήσει τη φορολογία για τους πλουσιότερους Αμερικανούς στο 39,6% από 37%, που είναι σήμερα και παράλληλα να φορολογήσει τα κέρδη όσων έχουν πάνω από 1 εκατ. δολ. εταιρικών κερδών στο 39,6% από 20%, που είναι το αντίστοιχο φορολογικό ποσοστό σήμερα. Το βρετανικό περιοδικό New Statement μάλιστα χαρακτηρίζει τον Μπάιντεν ως «απροσδόκητο ριζοσπάστη». Οι προσδοκίες των παγκοσμιοποιητών για την μετά Τραμπ εποχή για ένα νέο laisser faire, laisser passer δεν ευοδώνονται, προς το παρόν τουλάχιστον. Ευελπιστούν, πιθανόν, στον επόμενο Πρόεδρο, μια και ο Μπάιντεν δεν φαίνεται λόγω ηλικίας ότι θα διεκδικήσει δεύτερη θητεία. Αυτό είναι πλεονέκτημα γι’ αυτόν, επειδή δεν θα υπολογίζει το πολιτικό κόστος.
Στην εξωτερική πολιτική η αλλαγή σε σχέση με την πολιτική απομονωτισμού του Τραμπ είναι ριζική. Στοχεύει στην, κατά το δυνατόν, επανασυσπείρωση των δυτικών χωρών με αμερικανική ομπρέλα. Στο πλαίσιο αυτό εξηγείται η επιθετική ρητορική εναντίον της Κίνας και της Ρωσίας («δολοφόνος ο Πούτιν»), με πρόσχημα τα «ανθρώπινα δικαιώματα» (υπόθεση Ναβάλνι, καταπίεση Ουιγούρων στη Σιντζιάνγκ κ.λπ.). Πάντως η επιτυχία του αμερικανικού αυτού εγχειρήματος είναι αμφίβολη, δεδομένου ότι Γερμανία και Γαλλία δε θα διακυβεύσουν τα δικά τους συμφέροντα, για να διαρρήξουν τις εμπορικές ή άλλες σχέσεις τους με Ρωσία-Κίνα. Ούτε και οι ΗΠΑ μπορούν να αγνοήσουν το μέγεθος Ρωσίας και Κίνας, επειδή φοβούνται την ισχυροποίηση βραχυπρόθεσμα μιας συμμαχίας Ρωσίας-Κίνας, που θα επηρεάζει ένα μεγάλο μέρος του πλανήτη και θα περιθωριοποιεί ένα άλλο, π.χ. Ινδία. Φυσικά δεν παραγνωρίζουν ότι και η Ρωσία, ισχυρή πολιτικά και στρατιωτικά, αλλά όχι οικονομικά απειλείται μακροπρόθεσμα από την Κίνα. Γι’ αυτό επαναπροσεγγίζει τη Ρωσία, προσπαθώντας όμως να αποτρέψει την οικονομική ισχυροποίησή της, το Ιράν και τους Κούρδους και ταυτόχρονα επιδιώκει τη σύγκλιση Ιράν και Σ. Αραβίας, η οποία έχει συνάψει διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ. Θέλει να διευρύνει την επιρροή της στην κεντρική και νότια Ασία. Ετσι αποδυναμώνεται ο ρόλος του Ισραήλ.
Με τη νέα προεδρία Μπάιντεν οι ΗΠΑ δεν ευνοούν, τουλάχιστον προς το παρόν, την επιθετικότητα της Τουρκίας του ισλαμιστή Ερντογάν, του οποίου έχουν ζητήσει την «απομάκρυνση». Η αμερικανική στάση επηρεάζει και τις φιλοτουρκικές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις (Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία) που διστάζουν πλέον να στηρίζουν ανοικτά την Τουρκία, όπως πριν. Φαίνεται, πάντως, ότι οι ΗΠΑ εξετάζουν και το ενδεχόμενο να μην επανέλθει η Τουρκία ως δυτικό προγεφύρωμα συναρτώμενη και με την σταδιακή επαναπροσέγγιση ΗΠΑ-Ρωσίας, που διαφαίνεται και που σημαίνει μείωση του ρόλου της Τουρκίας. Αυτό εκ πρώτης όψεως είναι θετική εξέλιξη για τη χώρα μας. Ομως ενδεχομένως η πλήρης προσδεση της χώρας με τα αμερικανικά συμφέροντα είναι επικίνδυνη, επειδή μια πιθανή αλλαγή της τουρκικής ηγεσίας να μεταστρέψει πλήρως την αμερικανική πολιτική υπέρ της Τουρκίας. Επίσης αυτό μας αποτρέπει από μια ανεξάρτητη και πολυδιάστατη πολιτική, που θα βασίζεται στον σημερινό πολυπολικό κόσμο.
Η Κίνα
Οπως είχαμε γράψει και στο φύλλο 184 τον Οκτώβριο του 2020, η Κίνα, ανεπτυγμένη οικονομικά και στρατιωτικά, παρουσιάζεται ιδιαίτερα επιθετική επωφελούμενη από τη μείωση της αμερικανικής ισχύος και την πλήρη ανυποληψία της Ε.Ε., που όμως είναι η δεύτερη μετά την αμερικανική οικονομία στον κόσμο με τρίτη την κινέζική.
Ελέγχει τον Π.Ο.Υ., που καθυστέρησε χαρακτηριστικά να κηρύξει πανδημία, με αποτέλεσμα να μεταδοθεί ο ιός που ξεκίνησε από την Κίνα σ’ όλο τον κόσμο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ομάδα εμπειρογνωμόνων (σ.σ. ;) του ΠΟΥ, που επισκέφθηκε προ μηνών τη Γουχάν για να ερευνήσει την προέλευση του ιού, κατέθεσε ένα ασαφές και αμφιλεγόμενο πόρισμα, επικαλούμενοι άρνηση των κινεζικών αρχών να συνδράμουν κι έτσι ενισχύει τις υποψίες όσων πιστεύουν ότι ο ιός ξέφυγε από κινεζικό εργαστήριο.
Η Κίνα επωφελήθηκε και από την πανδημία, για να διεισδύσει έτι περαιτέρω σε διάφορες χώρες με υγειονομικά υλικά και εμβόλια που παράγει. Προς το παρόν η κινεζική επιθετικότητα επικεντρώνεται στην οικονομική διείσδυση σε διάφορες χώρες με στόχο δίκτυα μεταφορών και επικοινωνιών (5G) καθώς και την εξασφάλιση ενεργειακών πόρων. Δεν έχει ακόμη προβεί σε αντίστοιχη πολιτική διείσδυση, ίσως επειδή αυτό θα προκαλούσε ανεπιθύμητες διεθνείς αντιδράσεις και αρνητικούς συνειρμούς. Εξαρτάται όμως από το δολάριο, επειδή κατέχει αμερικανικά ομόλογα πολλών δις. Ετσι μια πτώση του δολαρίου θα εξανέμιζε τα συναλλαγματικά της αποθέματα. Αυτό φρενάρει την τάση της για μεγαλύτερη επιθετικότητα.
Πανδημία
Για την πανδημία έχουμε γράψει αναλυτικά στο φύλλο 183 Ιούνιος 2020 στο άρθρο «Πανδημία σ’ ένα μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον». Σήμερα μετά από ένα χρόνο τα χρέη των χωρών γιγαντώθηκαν, τα ΑΕΠ τους μειώθηκαν, όπως και τα κρατικά τους έσοδα, φτωχοποιήθηκαν οι πολλοί και πλούτισαν οι λίγοι. Η πανδημία με τους κοινωνικούς εγκλεισμούς και απαγορεύσεις με το συνακόλουθο φόβο προκαλεί υποχώρηση της Δημοκρατίας και έχει δώσει την ευκαιρία στις κυβερνήσεις να νομοθετούν εις βάρος των κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων, όπως εδώ π.χ. με τα εργασιακά.
Τα εμβόλια που ανακαλύφθηκαν αποτελούν, εκτός της μεγάλης υγειονομικής τους αξίας, εργαλεία γεωπολιτικής διείσδυσης και επιρροής καθώς και μέσα συσσώρευσης υπερκερδών απο τις φαρμακευτικές εταιρείες. Η άρση της πατέντας των εμβολίων, δηλ. της δυνατότητας κάθε χώρας να μπορεί να παράγει τα εμβόλια, έτσι ώστε να επιτευχθεί σύντομα η ανοσία στον πλανήτη, είναι σωστή. Ομως σήμερα η συζήτηση για την άρση των πατεντών των εμβολίων είναι καθυστερημένη και, εν πολλοίς προσχηματική. Οπως η δήλωση Μπάιντεν, που «χαιρέτισε» ο Π.Ο.Υ., και που προφανώς αποσκοπεί στην αύξηση της αμερικανικής επιρροής σε ιδιαίτερα πληττόμενες από τον ιό χώρες (Ινδία κ.λπ.). Αυτή η πανδημία που ξεκίνησε από την Κίνα με τα εκατομμύρια των θανάτων, προκαλεί φόβο για μελλοντικές πανδημίες από ιούς που θα προέλθουν από την Ασία και ιδιαίτερα από την Κίνα και δε θα μπορούν να αντιμετωπισθούν έγκαιρα, επειδή αυταρχικά καθεστώτα για πολιτικούς λόγους τα αποκρύπτουν.
Η Ελλάδα αν είχε ελληνικές ελιτ και κυβερνήσεις, τώρα θα ήταν η ευκαιρία σ’ ένα μεταβαλλόμενο πολυπολικό κόσμο ν’ ασκήσει ανεξάρτητη πολιτική για τα εθνικά της συμφέροντα. Ομως για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει πρώτα ν΄απαλλαγεί από την 5η φάλαγγα, τους ενδοτικούς και τους κυριελέηδες των ξενων...